14 odkryć polskich naukowców, o których nie miałeś pojęcia

Łazik księżycowy, pierwsza łódź podwodna, kamizelka kuloodporna to polskie wynalazki. Niestety wciąż wiemy o nich niewiele, a jeszcze mniej o ich autorach. W tym artykule poznasz wielkie odkrycia Polaków, o których mogłeś do tej pory nie słyszeć.

1. Metoda krystalizacji metali.

Jan Czochralski – wybitny polski inżynier i chemik, którego odkrycia umożliwiły rozwój elektroniki. Zapewne gdyby żył w naszych czasach, to z powodzeniem zbudowałby potęgę nie mniejszą niż Google czy Facebook. Sprawdził i opisał metodę krystalizacji metali przez tzw. wyciąganie. Do dzisiaj nazywa się ją metodą Czochralskiego. Odkrycia dokonał przez przypadek, przez to, że zagapił się i umoczył pióro nie w tuszu, lecz w tygielku z roztopioną cyną.

Szczegóły jego odkrycia poznasz w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

2. Lampa naftowa i pierwsza na świecie rafineria ropy naftowej

Podczas eksperymentowania Ignacy Łukasiewicz otrzymał naftę, która nie dymiła i paliła się jasnym płomieniem. To był przełom i Łukasiewicz potrafił doskonale wykorzystać swoje odkrycie. Natychmiast zaprojektował odpowiednią lampę do tego rodzaju paliwa, która weszła do powszechnego użycia.

Ciekawostka: Sławę i pieniądze przyniosła mu noc, podczas której lampy naftowe Łukasiewicza oświetliły salę, w której odbywała się operacja chirurgiczna. W tamtych czasach, właśnie z powodu braku dobrego światła, w nocy nie operowano. Więcej przeczytacie w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

3. Pierwsza na świecie szczepionka przeciwko tyfusowi plamistemu

Na początku XX wieku Europę trawiła epidemia tyfusu plamistego, w której ginęły miliony osób na całym świecie. Rudolf Weigl był lekarzem wojskowym na polu bitwy podczas I wojny światowej. To właśnie wtedy zainteresował się tą chorobą. Szczepionkę stworzył już w 1920 roku, ale chcąc upewnić się o jej stuprocentowej skuteczności, testował ją przez kolejnych 10 lat. Gdyby Weigl opublikował wyniki swoich badań wcześniej, z pewnością mielibyśmy kolejnego polskiego noblistę. Niestety losy potoczyły się inaczej i Weigl nie otrzymał Nagrody Nobla za swoje przełomowe okrycie, choć z całą pewnością na nią zasłużył.

O kulisach tych wydarzeń przeczytasz w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

4. Łazik księżycowy, który brał udział w kilku misjach Apollo

Jego autorem był Mieczysław Bekker, bez którego współczesna motoryzacja wyglądałaby zupełnie inaczej. A z pewnością inaczej wyglądałoby zdobywanie księżyca. Jego projekt pokonał 85 zgłoszeń innych firm z całego świata w konkursie, który ogłosiła NASA. Pojazd księżycowy Bekkera mierzył blisko 3,5 metra długości i 1,8 m szerokości. Przy wadze zaledwie 200 kg, mógł zabrać na Księżyc 500-kilogramowy ładunek. Bekker zastosował często wykorzystywane później, nie tylko w elektrycznych samochodach, ale także np. superszybkich pociągach, rozwiązanie. Polegało ono na zainstalowaniu osobnych silników elektrycznych w każdym kole.

Ciekawostka: Pojazd Bekkera okazał się tak dobry, że bez jakichkolwiek ulepszeń brał udział w kolejnych misjach Apollo 15, 16 i 17.

Więcej na ten temat przeczytasz w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

5. Leonardo da Vinci z Galicji

Telektroskop, kolorowe kamery filmowe i kinowe projektory. To wszystko zasługa Jana Szczepanika, który nazywany jest przez niektórych Leonardem da Vinci z Galicji. Inni okrzyknęli go wynalazcą pokroju Edisona. Jest autorem patentu telektroskopu, czyli urządzenia, które mogło na odległość przekazywać kolorowy obraz i dźwięk. Pokazy telekktroskopu były bardzo popularne, dzięki czemu Szczepanik był, powiedzielibyśmy dzisiaj, ówczesnym celebrytą. Jan Szczepanik był niezwykle płodnym wynalazcą, a szerzej na temat jego pozostałych, przełomowych wynalazków przeczytasz w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

6. Pierwszy na świecie komputer tranzystorowy AKAT-1 i Perceptron Jacka Karpińskiego

To właśnie projekt komputera tranzystorowego zapewnił mu pierwsze miejsce w międzynarodowym konkursie młodych UNESCO, a samo odkrycie otworzyło mu drzwi do międzynarodowej kariery. Karpiński otrzymał bowiem zaproszenie do pracy na renomowanych zagranicznych uczelniach, jednak nie skorzystał z tych propozycji. Nie bez przyczyny mówi się o nim polski Bill Gates albo Steve Jobs. Wspólnie z kolegą, w 1962 roku, skonstruował perceptron, czyli pierwszą na świecie maszynę, zdolną do uczenia się i rozpoznawania otoczenia. Perceptron to inaczej prosta sieć neuronowa. Ta, którą skonstruował Karpiński była drugą tego typu na świecie. Jacek Karpiński chciał pracować w Polsce, jednak przez sytuację polityczną i fatalny stan polskiej gospodarki, końcem lat 70. porzucił elektronikę i komputery na rzecz hodowli świń. A szkoda.

Więcej na temat życia i odkryć tego naukowca przeczytasz w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

7. Adrenalina oraz badanie fal mózgowych i świadomości.

Okrycia Polaków to nie tylko wielkie wynalazki z dziedziny techniki czy fizyki lub chemii. W panteonie polskich wybitnych naukowców możemy pochwalić się na przykład Napoleonem Cybulskim, który badał zjawiska na pograniczu fizyki i medycyny. To właśnie on odkrył adrenalinę, czyli dobrze znany dzisiaj hormon stresu. Jako pierwszy na świecie zmierzył też aktywność elektryczną mózgu. W ten sposób zlokalizował obszary czuciowe w korze mózgowej.

8. Szczepionka przeciwko polio

To kolejna na liście szczepionek, którą wymyślił Polak. Jej autorem jest Hilary Koprowski, który miał być muzykiem, a został naukowcem. I dobrze, bo dzięki niemu powstała szczepionka przeciwko wirusowi polio, który powoduje chorobę Heinego-Medina.

O kulisach tego ważnego odkrycia przeczytasz szerzej w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

9. Witaminy

Gdyby nie Kazimierz Funk, być może nie poznalibyśmy jednych z najważniejszych dla naszego zdrowia substancji. To właśnie Funk odkrył i nazwał je właśnie w ten sposób. Początkowo jego przełożeni nie chcieli się zgodzić na takie nazewnictwo, ponieważ nie byli do końca przekonani czy naukowiec ma rację. Z tego powodu do światowej literatury słowo „witamina” weszło dopiero 2 lata po odkryciach Funka. Jego odkrycia zapoczątkowały nową erę w medycynie i dały początek nauce o żywieniu.

10. Pierwszy na świecie okręt podwodny

Autorem tego wynalazku jest Stefan Drzewiecki. Nie od razu powstał jednak okręt o napędzie elektrycznym. Jego pierwszy okręt podwodny był jednoosobowy i napędzany był… siłą mięśni! Kolejne konstrukcje wyposażone już były w napędy parowe a potem elektryczne. Prezentacji swojego ulepszonego dzieła Drzewiecki dokonał osobiście w 1881 roku na wodach jeziora pod Gatczyną. Manewry obserwowali car Aleksander III i jego żona. Podobno po wynurzeniu swojej łodzi Drzewiecki wyszedł na pomost i wręczył carycy bukiet jej ulubionych storczyków ze słowami „Oto dar Neptuna dla Waszej Wysokości”.

Drzewiecki jest autorem jeszcze innych przełomowych wynalazków, o których przeczytasz w książce „Akademia superbohaterów” dostępnej TUTAJ.

11. Wykorzystanie azotu z powietrza

Ignacy Mościcki to postać, której nikomu nie trzeba przedstawiać. Ale czy wiedziałeś, że oprócz sprawowania funkcji prezydenta Polski, to wybitny chemik, który wpadł na pomysł, jak pozyskać azot znajdujący się w powietrzu. Tym samym uratował przemysł nawozów, ponieważ w tamtym czasie złoża saletry chilijskiej (bardzo ważny nawóz mineralny) były na wyczerpaniu.

Więcej na temat odkryć Mościckiego przeczytasz w książce „Akademia superbohaterów” dostępnej TUTAJ.

12. Patent na wycieraczki samochodowe

To niesamowite, jaki sposób myślenia reprezentują geniusze naukowi. To, co dla nas jest zwyczajne, dla nich staje się inspiracją do innowacyjnych wynalazków. Jednym z takich geniuszy jest Józef Hoffman, który jest autorem ponad 70 patentów! Jednym z nich jest pomysł na wycieraczki samochodowe. Hoffman był muzykiem. Któregoś dnia przyglądał się metronomowi, który zainspirował go stworzenia mechanizmu wycieraczek samochodowych. Patent sprzedał Fordowi.

Więcej fascynujących historii z życia Józefa Hoffmana znajdziesz w książce „Akademia superbohaterów”, którą dostaniesz TUTAJ.

13. Projektor kinowy ze stabilnym obrazem i mała, przenośna kamera

Rozwój kinematografii z pewnością nie wyglądałby tak samo, gdyby nie Kazimierz Prószyński. Wielki miłośnik kina, który był prawdziwym wizjonerem. Jego nowe rozwiązanie zakładało zastosowanie obturatora, czyli przesłony z trzema szczelinami, tak aby wypadkowe migotanie było niezauważalne. To nie jedyny wynalazek tego autora. Po więcej historii odsyłamy do najnowszej książki Tomasza Rożka „Akademia superbohaterów” dostępnej TUTAJ.

14. Kamizelka kuloodporna

Na naszej liście polskich wynalazków znalazła się także kamizelka kuloodporna, którą zaprojektował i wykonywał własnoręcznie Kazimierz Żegleń. Jego wynalazek budził podziw w tamtych czasach (XIX wiek), a swój produkt testował na sobie podczas mrożących krew w żyłach pokazów!

Zaciekawiły Cię te historie? Więcej podobnych znajdziesz w najnowszej książce Tomasza Rożka pt. „Akademia superbohaterów”.

Projekt „Akademia Superbohaterów” dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki.