Jak uniknąć ryzykownych zachowań u dzieci? Dbaj o relacje!

Podejmowanie ryzykownych działań przez młodzież jest wpisana w ich aktualny etap rozwoju. Zdaniem dr. Marcina Szulca, psychologa i profesora Uniwersytetu Gdańskiego, ważnym czynnikiem, który chroni przed nimi, jest zbudowanie dobrej relacji między rodzicem a dzieckiem.

Dlaczego młodzież zachowuje się ryzykownie?

Alkohol pozostaje najpopularniejszą używką wśród młodzieży. Jednak to nie jedyne ryzykowne zachowanie, które podejmują młodzi ludzie. Wiele z nich dzieje się w sieci. Jako jeden z elementów, który może ułatwić podejmowanie zachowań ryzykownych, eksperci podają temperament.

„Mam tu na myśli tzw. temperamentalne czynniki ryzyka, którymi może stać się każda cecha, czy też konfiguracja cech, która w połączeniu z innymi działającymi intensywnie czynnikami, może zwiększyć ryzyko pojawienia się między innymi zaburzeń zachowania. Na przykład zapotrzebowanie na stymulację może sprzyjać osiągnięciom sportowym, ale w połączeniu z innymi cechami może też sprzyjać łamaniu norm” – mówi dr Marcin Szulc i dodaje – „To czy tak się stanie, również zależy od tego, jakie normy akceptowane są w danym otoczeniu”.

Temperament nie jest jedynym winowajcom. Wiele badań wskazuje także na samotność. W okresie dorastania bezpośrednie kontakty z rówieśnikami są niezbędne dla prawidłowego rozwoju psychicznego i społecznego. Prawidłowy rozwój wspomaga też potrzeba i możliwości dokonywania własnych wyborów.

– „Możliwość życia w świecie, w którym nasze potrzeby są zaspokajane, a jedną z nich jest tworzenie dobrej, stabilnej relacji z ważnymi dla nas osobami, którym można zaufać, jest swoistego rodzaju tarczą ochronną wobec różnych przeciwności losu i trudności, które pojawiają się niezależnie od nas” – twierdzi dr Szulc.

Rola dorosłych

Stworzenie dobrych i stabilnych relacji z dzieckiem jest zadaniem dorosłych. Należy stworzyć takie warunki, w których młody człowiek ufa swojemu rodzicowi czy opiekunowi. -” W ten sposób otwiera się bezpieczna przestrzeń do podejmowania także trudnych tematów” – dodaje dr Szulc. Aby udało się osiągnąć taki stan, konieczne jest uznania godności dziecka i wsłuchiwanie się w jego punkt widzenia. Jest to o tyle trudne, że każde pokolenie rozwija się w innych warunkach.

Wyniki badań Health Behaviour in School-aged Children (z 2017/2018 roku) pokazują, że Polska jest na trzecim miejscu od końca, jeśli chodzi o odsetek piętnastolatków, którzy mają poczucie dużego wsparcia rodziny. -„Żyjemy trochę w rzeczywistości równoległej, ciągle mówimy, jak bardzo dla nas ważna jest rodzina, jak bardzo ważne są dla nas nasze dzieci, a faktycznie piętnastolatkowie w tym rankingu są na trzecim miejscu od końca, gorsi od nas w tej materii są Bułgarzy i Anglicy” – stwierdził dr Szulc. Jakie widzi powody takiej sytuacji? Przede wszystkim poczucie, że dorosły ma większe prawa niż dziecko, ale też brak przygotowania do rozmów z młodymi ludźmi.

Zbuduj relację ze swoim dzieckiem

Jak stać się osobą znaczącą dla dziecka? Ekspert zaleca przede wszystkim uczyć się świata, w jaki żyje pociecha i próbować go zrozumieć. Relacja musi też być oparta na godności, szacunku i wsparciu, przy szanowaniu niezależności dziecka. W domu powinno być miejsce na wyrażanie własnych emocji, uczuć czy refleksji, ale bez przejmowania kontroli nad decyzyjnością rodziców. Dziecko nie powinno się też obawiać, że gdy się uzewnętrzni, zostanie ocenione przez dorosłego.

Źródło: PAP – Nauka w Polsce