Dlaczego dinozaury wyginęły – teorie

Pierwsze dinozaury pojawiły się w najstarszym okresie ery mezozoicznej, czyli w triasie. Żyły aż do końca kredy — ostatniego okresu ery mezozoicznej. Człowiek nigdy ich nie spotkał, bo w drodze ewolucji pojawił się na Ziemi wiele milionów lat później. To nie przeszkadza dzisiejszym naukowcom szukać przyczyny, dlaczego dinozaury wyginęły.

Skąd mamy wiedzę o dinozaurach?

Pierwsze skojarzenie, jakie przychodzi do głowy na hasło „dinozaur”, to przede wszystkim tak charakterystyczne okazy, jak tyranozaur, stegozaur czy triceratops. Musisz jednak wiedzieć, że niegdyś po świecie chodziło wiele różnych gatunków dinozaurów. Różniły się m.in. tym co jadły czy wyglądem. Nie wszystkie były olbrzymie. W Chinach znaleziono szczątki Mikroraptora, czyli gatunku, który miał zaledwie 48 cm długości, przez co uznano go za jeden z najmniejszych okazów dorosłych dinozaurów.

Zdaniem naukowców wszystkie prehistoryczne stworzenia pochodzą od jednego naczelnego gada, który stąpał po naszej planecie ponad 200 milionów lat temu. Warto im zaufać w tym temacie, bo losy dinozaurów interesują nie tylko dzieci i dorosłych, ale przede wszystkim paleontologów. To dzięki pracy badawczej tych naukowców, tak dużo wiemy o stworzeniach, których żywych żaden człowiek nigdy nie widział.

Dinozaury możemy poznawać dzięki śladom, które po nich pozostały. Namacalnym dowodem ich istnienia są oczywiście kawałki kości, a także doskonale zachowane szkielety. Istotnym materiałem dla badaczy są również tropy (odciski przednich lub tylnich łap). Paleontolodzy, bazując na swojej wiedzy i zebranych materiałach, są w stanie odtworzyć wygląd dinozaurów oraz ustalić, w jakim środowisku żyły.

Sprzyjający klimat, a co potem?

W triasie zarówno wygląd Ziemi, jak i warunki na niej panujące, sprzyjały rozwojowi dinozaurów. Ląd tworzył wtedy jeden superkontynent. Łatwo było go zasiedlić (dinozaury dotarły nawet na dzisiejszą Antarktydę!). Współcześni naukowcy odnajdują szczątki prehistorycznych stworzeń w wielu zakątkach świata, także w Polsce.

Gdy wspomniany superkontynent się rozpadł, prehistoryczne zwierzęta zaczęły niezależnie ewoluować. Sprzyjał temu panujący wtedy ciepły klimat. Co poszło nie tak, że zaczęły znikać? Dlaczego dinozaury wyginęły?

Dlaczego dinozaury wyginęły — popularne teorie

Na temat masowego wymierania prehistorycznych stworzeń powstało wiele koncepcji. Warto pamiętać, że zakończenie ery dinozaurów nie jest w naturze niczym nadzwyczajnym. Regularnie z Ziemi bezpowrotnie znikają i rośliny, i zwierzęta. Co spotkało dinozaury? Poznajcie kilka hipotez.

Meteoryt

Zdaniem naukowców wiele milionów lat temu w Ziemię uderzył meteoryt, który przyczynił się do zakończenia ery dinozaurów. Jako potwierdzenie tych słów, badacze przytaczają pozostały po nim krater Chicxulub. Nie chodzi o to, że obiekt trafił bezpośrednio w żyjące wtedy stworzenia, a o procesy, które uaktywnił. Wzrosła wtedy m.in. ilość pyłu w atmosferze, pojawiły się gwałtowne pożary, fale tsunami czy trzęsienia ziemi.

Wspomniany pył miał skutecznie zablokować dostęp promieni słonecznych, które nie docierały do powierzchni Ziemi. Przestały się rozwijać rośliny, co spowodowało zmniejszenie ilości pokarmu dla dinozaurów roślinożernych, które to z kolei były posiłkiem dla osobników mięsożernych.

Zmiany klimatu

Część badaczy świata prehistorycznych stworzeń uważa, że schyłek życia tych charakterystycznych zwierząt zaczął się znacznie wcześniej. Jako wytłumaczenie sytuacji, dlaczego dinozaury wyginęły, podają ochłodzenie klimatu. W efekcie problem stanowiło nie tylko przeżycie, ale i rozmnażania się. Wiele gatunków nie było przystosowanych do życia w chłodniejszym otoczeniu.

Według jednej z hipotez do ochłodzenia klimatu przyczynił się również wspomniany wcześniej meteoryt.

Wulkan

Pojawia się także teoria, że do wyginięcia dinozaurów przyczyniły się erupcje wulkaniczne. Uwalniane w tym czasie gazy, miałyby truć stworzenia, ale też przyczyniać się do powstania efektu cieplarnianego.

Wyczerpanie potencjału biologicznego

Niektórzy badacze dinozaurów są zdania, że ich rozwój był tak szybki, że wyczerpał się potencjał biologiczny. Kolejne gatunki były słabsze. Miały więc mniejsze szanse na przetrwanie i dostosowanie się do zmian zachodzących na Ziemi (a zmieniały się na przykład rośliny, czyli pokarm części osobników).

Koniec ery dinozaurów — jak było?

Naukowcy, którzy starają się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego dinozaury wyginęły, zwracają uwagę na splot wielu „nieszczęśliwych” wydarzeń. Zdaniem niektórych specjalistów populacja zmniejszała się już przed uderzeniem asteroidy, a ta zderzyła się z Ziemią w momencie, gdy ekosystem był niestabilny. Ostateczna decyzja nie zapadła. Naukowcy wciąż prowadzą nowe badania w tym temacie i wysnuwają nowe wnioski.

Autor

Agnieszka Ochman

Już ponad 10 lat jestem związana z pracą słowem. Pisałam w mediach lokalnych, regionalnych oraz zajmowałam się copywritingiem. W Nauka. To Lubię mam przyjemność prowadzić projekty specjalne. Po godzinach jestem fanką fotografii lifestylowej.

Więcej od tego autora