Gatunki zagrożone wyginięciem – o nie trzeba szczególnie zadbać

Agnieszka Ochman
A. Ochman
27.10.2022
Przewidywany czas: 4 min

Natura zmienia się na naszych oczach. Chociaż przyzwyczailiśmy się do widoku wielu gatunków zwierząt – czy to na żywo, czy chociażby w filmach dokumentalnych – nie jest powiedziane, że za kilka lat nie pozostaną po nich wyłącznie utrwalone wspomnienie. Wśród nas mieszkają gatunki zagrożone wyginięciem i wcale nie jest ich mało.

Różnorodność na Ziemi

Naukowcy szacują, że człowiek nie odkrył jeszcze wszystkich żyjących na Ziemi zwierząt i roślin. Zdaniem badaczy wielu też nie zdąży poznać, bo te szybciej znikną z naszej planety, nim zostaną dostrzeżone. Równie realny jest też scenariusz, że wiele zwierząt niebawem pozostanie jedynie zapisem na kartach historii. Niestety nie są to pojedyncze przypadki.

W publikowanej od wielu lat przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych znajdziemy długą listę zwierząt (niemal 40 tysięcy!), którym grozi wyginięcie. Dokument jest też informacją o populacji gatunków, ich siedliskach oraz czyhających na nich zagrożeń.

Księga klasyfikuje rośliny i zwierzęta w kilku kategoriach. Gatunki zagrożone wyginięciem w najwyższej grupie ryzyka nazywa się krytycznie zagrożonymi. To te, których w naszym otoczeniu zostało najmniej.

Żbik
Żbik jest jednym z wielu gatunków zagrożonych wyginięciem w Polscefot. Wikipedia

Lokalny rejestr

O tym, że sprawa nie jest od nas odległa i nie dotyczy włącznie zwierząt i roślin z dalekich zakątków świata, niech świadczy fakt, że w naszym kraju, na wzór globalnego projektu, powstała Polska Czerwona Księga Zwierząt. Rejestr zawiera listę rodzimych, ginących gatunków zwierząt, wraz z dokładnym ich opisem oraz rozmieszczeniem.

Z dokumentu możemy dowiedzieć się, że tarpan i tur uznane są w Polsce za gatunki wymarłe. Jaszczurka zielona i sęp płowy uchodzą w naszym kraju za zwierzęta zanikłe lub prawdopodobnie zanikłe. Bacznie pilnować musimy też m.in. węża Eskulapa, kozic, żbików czy żubrów.

Poznaj gatunki zagrożone wyginięciem – 6 przykładów

Odpowiednia wiedza na temat zwierząt oraz prawidłowa ich ochrona może pomóc ocalić wiele z nich przed zniknięciem. Nie zmienia to jednak faktu, że gatunki zagrożone wyginięciem są w potrzebie. Kto dokładnie?

Świneczka karłowata

Pod tą uroczą nazwą kryje się gatunek ssaka z rodziny świniowatych. To najmniejsza (jej wzrost nie przekracza 30 cm) i bardzo rzadka dzika świnia. Zwierzęta te zostały wyparte ze swojego naturalnego domu. Już w latach 60. ubiegłego wieku uważano, że wymarły. Obecnie gatunek ten uznaje się za krytycznie zagrożony. Niewielka populacja świneczki karłowatej żyje w Indiach.

Norka europejska

Kiedyś zwierzę to był powszechne w całej Europie, dziś nazywa się go gatunkiem krytycznie zagrożonym. Ten ssak z rodziny łasicowatych jest aktywny w nocy i o zmierzchu. Dobrze pływa i nurkuje. Dlaczego osobników norki europejskiej jest tak mało? Wśród powodów wymienia się m.in.: konkurencję ze strony norek amerykańskich, które są sprawniejszymi łowcami oraz zanikanie naturalnych siedlisk.

Ryś iberyjski

Zwierzęta te wymienia się wśród najbardziej zagrożonych wyginięciem kotowatych. To skuteczni i zwinni myśliwi o charakterystycznym wyglądzie. Rysie iberyjskie przegrywają walkę m.in. z utratą swojego naturalnego środowiska i zmniejszeniem liczby królików, które są ich głównym pożywieniem. Pocieszający jest fakt, że dzięki odpowiednim działaniom udaje się odbudować populację rysia iberyjskiego.

Gatunki zagrożone wyginięciem: chomik europejski
Chomik europejski – jeden z zagrożonych gatunków Fot. Wikipedia.pl

Ara modra

Ma około pół metra wysokości, piękne niebieskie pióra i… bardzo trudno zobaczyć ją na wolności. Ara modra (gwiazda jednego z filmów animowanych dla dzieci) do niedawna żyła wyłącznie w niewoli. Organizacje zajmujące się ochroną przyrody potwierdzały, że wszystkie ptaki tego gatunku, żyjące na wolności wymarły. Dzięki „misji ratunkowej” udało się stworzyć hodowlę niebieskich papug. Pierwsze ptaki ponownie zamieszkały w brazylijskich lasach. Wciąż jednak jest ich niewiele.

Wombat australijski

Jego ciało ma ciężką, masywną budowę i piękne futro, które stało się jego zgubą. Chociaż żyje na otwartych terenach, najłatwiej dostrzec go nocą, kiedy to staje się aktywny i wychodzi z nory. Z wyglądu przypomina trochę bobra, trochę chomika. Całkiem niedawno, bo pod koniec XX wieku, futro wombata australijskiego było tak atrakcyjne i cenne, że gatunek był na skraju wyginięcia.

Chomik europejski

Ten zwierzak to dziki odpowiednik popularnych domowych pupili. Jeszcze mieszka na łąkach i w lasach. Jeszcze, ponieważ chomik europejski jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem. Kilka lat temu, gdy oceniano gatunek, nic nie zwiastowało takie tragedii. Gryzoń zniknął z wielu siedlisk we Francji, Niemczech i Europie Wschodniej (występuje także w Polsce). Eksperci obawiają się, że bez odpowiedniego wsparcia, w ciągu 30 lat chomik europejski wyginie.

Przeczytaj też: Dlaczego ochrona zwierząt zagrożonych wyginięciem jest tak ważna

Agnieszka Ochman
Autor

Agnieszka Ochman

Już ponad 10 lat jestem związana z pracą słowem. Pisałam w mediach lokalnych, regionalnych oraz zajmowałam się copywritingiem. W Nauka. To Lubię mam przyjemność prowadzić projekty specjalne. Po godzinach jestem fanką fotografii lifestylowej.
Zobacz również

Podcasty NTL