Łowcy Mikrometeorytów – edycja 2.0

EDYCJA WE WSPÓŁPRACY Z PARTNEREM
GÓRNOŚLĄSKO-ZAGŁEBIOWSKĄ METROPOLIĄ


Niecały rok temu zadebiutowała pierwsza edycja programu edukacyjnego „Łowcy mikrometeorytów” przeznaczonego dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych (7 i 8 klasa) oraz średnich. Dziś ogłaszamy jego drugą, regionalną edycję.

Mogą się do niej zgłaszać wszystkie szkoły podstawowe i średnie znajdujące się w obszarze działania partnera tej edycji: Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – miejsca sprzyjającego edukacji i rozwojowi, ważnego ośrodka naukowego w regionie.

Program „Łowcy mikrometeorytów” został przygotowany wspólnie przez Fundację Nauka. To Lubię oraz Studenckie Koło Naukowe Geologów Uniwersytetu Wrocławskiego, pionierów w zakresie poszukiwań mikrometeorytów w naszym kraju. Jak każdy program edukacyjny, ma swój cel, a tak naprawdę to nawet kilka.

Po pierwsze, zapraszamy Was, nauczycieli i uczniów do świetnej zabawy. Ostatecznie kto nie chciałby odnaleźć czegoś, co niedawno przyleciało do nas z kosmosu? Po drugie, chcemy organoleptycznie pokazać Wam, że przestrzeń kosmiczna oddziałuje na nas codziennie. Z kolei to, co znajdziecie w zebranym materiale uświadomi Wam, jakie i ile zanieczyszczeń znajduje się w powietrzu, które cały czas wdychamy.

Nie mniej ważny jest też sam proces prowadzenia poszukiwań. Chcemy Wam, w uproszczony sposób, pokazać jak pracują naukowcy, jak prowadzić i dokumentować eksperymenty, a także pokazać wartość pracy zespołowej. Dodatkową zaletą jest to, że zakwalifikowane szkoły otrzymają darmowy sprzęt pozwalający na identyfikację mikrometeorytów, który Wy nauczycie się efektywnie wykorzystywać.

Gwiezdny pył

Meteoryty większości z Nas kojarzą się ze sporymi kamykami, które w piękny sposób spalają się w naszej atmosferze. Oczywiście nie mogą tego zrobić do końca, spadający kamień do wciąż „tylko” meteor, a meteoryty to pozostałości, które zdołały dotrzeć do powierzchni Ziemi. Nie tak łatwo je odnaleźć, po zaobserwowaniu upadku poszukiwania organizowane najczęściej przez pobliskie uczelnie obejmują wiele kilometrów kwadratowych i angażują dziesiątki naukowców, bez gwarancji sukcesu.

Kilka lat temu okazało się jednak, że właściwie każdy może zostać właścicielem kosmicznej skały. No dobrze, bardziej kosmicznego pyłu, czyli tytułowych mikrometeorytów. Wszystko dlatego, że spośród 5000 ton kosmicznego materiału, który rocznie dociera do powierzchni naszej planety zdecydowana większość to drobiny, których średnica nie przekracza 2 milimetrów. W uproszczeniu oznacza to, że na 1 metr kwadratowy spada rocznie 1 mikrometeoryt. Nasz program pomoże Wam dobrać odpowiednią taktykę poszukiwań, tak aby szukać ich tam, gdzie będą największe szanse ich wystąpienia.

Mikrometeoryt

Pierwszy program edukacyjny Fundacji Nauka. To Lubię

Do „Łowców Mikrometeorytów 2.0” zaprosimy 20 zespołów uczniowskich z obszaru Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Zespół musi mieć nauczyciela-opiekuna, teoretycznie najlepsze kompetencje będą tu mieli nauczyciele chemii, fizyki lub geografii, ale może być nim każdy, kto zdecyduje się podjąć takiego zadania. Programowy podręcznik napisaliśmy w taki sposób, żeby zdecydowana większość działań była możliwa do przeprowadzenia bez udziału specjalisty. Jedynie eksperymenty z odczynnikami chemicznymi będą wymagać pomocy nauczyciela chemii, ale nie ma obowiązku, żeby to on był opiekunem. 

Chcę szukać mikrometeorytów! Jak to zrobić?

  • jeśli jesteś uczniem, pokaż tę stronę nauczycielowi, który wiesz, że pomoże Ci zebrać zespół i chętnie zostanie Waszym opiekunem,
  • jeśli jesteś nauczycielem, pomyśl których uczniów wziąć do zespołu, stwórz go i… aplikuj.

Jak aplikować? W bardzo prosty sposób, chcemy abyście na nasz adres: edu@naukatolubie.pl nadesłali nagrany film lub podcast odpowiadający na pytanie:

Wyobraźcie sobie świat za dwie dekady. Mamy już od lat bazy na Księżycu, właśnie powstaje pierwsza na Marsie. Czym mógłby zajmować się w takim świecie wasz zespół?


Jak ta praca ma wyglądać?

  • mieć formę materiału video lub podcastu, o maksymalnej długości trwania 5 min,
  • praca kwalifikacyjna nie musi być związana z pobytem na Marsie czy Księżycu, ale powinna uwzględniać to, że jako cywilizacja tam jesteśmy.

Co musi zawierać zgłoszenie zespołu uczniowskiego do programu? 

  • dane szkoły lub innej instytucji
  • dane nauczyciela, który jest opiekunem grupy i jednocześnie składającym zgłoszenie
  • skład zespołu uczniowskiego
  • zgłoszenie wraz pracą uczniowską musi być wysłane do nas mailem do 31 stycznia 2025 r. 
  • w temacie maila trzeba wpisać:
    Łowcy Mikrometeorytów – edycja 2, Zgłoszenie do programu

Na przystąpienie do konkursu musicie mieć też zgodę waszej dyrekcji, będziemy musieli z waszą szkołą podpisać stosowną umowę. 

Wyniki etapu wstępnego ogłosimy 10 lutego 2025 r.

Zgłoszenie powinno także zostać poprzedzone zapoznaniem się z niniejszym regulaminem oraz złożeniem i załączeniem do zgłoszenia podpisanych załączników nr 1, 2, 3.

Spotkania zespołowe

Wybrane zespoły będą brały udział w kilku spotkaniach zarówno offline, jak i w formule online, a każde ze spotkań będzie rejestrowane w formie foto i wideorelacji. Zwieńczeniem przedsięwzięcia będzie materiał wideo z podsumowaniem działań grup.

Jak będzie wyglądać polowanie na gwiezdny pył

Wybrane przez Nas szkoły otrzymają darmowy programowy, tzw. starter-pack, zawierający między innymi mikroskop stereoskopowy, zestawy sit, odczynniki chemiczne itd. Jednak najważniejsza jest wiedza, know-how jak prowadzić z dziećmi ciekawe badania zawarta w programowym podręczniku. Znajdziecie tam informacje na temat:

  • pochodzenia mikrometeorytów
  • historii ich poszukiwań
  • opisy pułapek na mikrometeoryty, 
  • instrukcję, co zrobić z zebranym pyłem, żeby mieć szansę odnaleźć kosmiczne cząstki,
  • opisy eksperymentów możliwych do przeprowadzenia na zebranych drobinach, np. w celu weryfikacji składu chemicznej wybranych drobinek. 
  • wiele innych ciekawostek związanych z tym tematem.

Uzbrojeni w tę wiedzę będziecie musieli zebrać pył dający największe szansę na odnalezienie mikrometeorytów. Sugerujemy tu zbudowanie na terenie szkoły przynajmniej jednej pułapki pyłowej i zostawienie jej na czas ferii zimowych. Warto też zebrać próbki z wylotów rynien odprowadzających wodę z płaskich dachów.

W ramach programu odbędą się też spotkania z nami, organizatorami, dwa na żywo i trzy on-line, na których będziemy pomagać uczestnikom, a uczestnicy będą mogli szukać pomocy w napotkanych w czasie prac problemów. Szczegóły dotyczące czasu i miejsca tych spotkań wybrane do zasadniczej części programu szkoły otrzymają od nas mailem.

Tak zebrany materiał będziecie potem segregować, przesiewać, a wyselekcjonowane drobiny poddacie szczegółowym obserwacjom mikroskopowym i eksperymentom chemicznym. A jeśli uda Wam się znaleźć mikrometeoryt będziecie mogli go ładnie oprawić, tak, żeby można go było wykorzystywać jako pomoc naukową.

Jak będzie wyglądać finał programu?

Jak wspomnieliśmy na wstępie, chcemy, żebyście poznali sposób, jak pracują naukowcy, jak prowadzi się prawdziwe badania. Nie bójcie się, nie chcemy Was jednocześnie przestraszyć naukową biurokracją, będzie to zrobione w bardzo uproszczony sposób.

Otrzymacie od nas prosty plik, który trzeba będzie uzupełniać w trakcie przechodzenia przez poszczególne etapy zbierania materiałów i badań. Na końcu stworzycie krótką pracę, nie więcej niż 10000 zzs, podsumowującą wasze badania. Tak jak dorosła praca naukowa, ta wasza będzie musiała zawierać abstrakt, część opisową i podsumowanie.

Oba te elementy (dokumentację i pracę) musicie nam wysłać nie później niż do 31.05.2025 na adres mailowy: edu@naukatolubie.pl w temacie e-maila wpisując: „Łowcy Mikrometeorytów, edycja
2, Praca zasadnicza”.

Jakość tej dokumentacji będzie podstawą do wyboru trzech najlepszych szkół, które na zakończenie programu zostaną przez nas dodatkowo nagrodzone. Najlepszą odwiedzi ze swoim wykładem o kosmosie dr Tomasz Rożek, a wszystkie trzy otrzymają zestawy książek ze sklepu Fundacji Nauka. To Lubię.

Ważna uwaga! Znalezienie się wśród zwycięzców nie będzie warunkowane odnalezieniem mikrometeorytu, ale jakością waszej pracy sprawozdawczej.


Zapraszamy!