Patostreamy – szkodliwe zjawisko w sieci

Problem związany ze szkodliwymi materiałami publikowanymi w sieci istnieje nie od dziś, jednak wraz z rozwojem technologii, jego skala rośnie. Jednym z poważniejszych zagrożeń w internecie są patostreamy. Co to takiego? Dlaczego uznane są za niebezpieczne?

Zagrożenia w internecie

Szkodliwe treści to te, które wywołują u odbiorcy negatywne emocje i destrukcyjnie wpływają na rozwój zarówno emocjonalny, jak i poznawczy. Eksperci klasyfikują je w różny sposób. Gdy przeprowadza się badania na temat negatywnych treści w internecie, pytani najczęściej mówią o materiałach pokazujących przemoc oraz takich, które dyskryminują i nawołują do dyskryminacji. Niektórzy wspominają jeszcze o treściach promujących zażywanie narkotyków czy ogólniej ryzykowne zachowania.

Wiele materiałów, klasyfikowanych jako szkodliwe, balansuje na granicy prawa. Takim zjawiskiem są patostreamy. Prezentowane w nich treści ukazują bardzo skrajne środowisko. Są atrakcyjne dla młodzieży, a przez większość dorosłych nie do zaakceptowania.

Czym są patostreamy?

Platformy internetowe poza publikacją gotowych filmów, pozwalają również na prezentowanie treści w czasie rzeczywistym. Na tej funkcji bazują patostreamy. Klasyczny streaming wykorzystywany jest podczas konferencji, szkoleń oraz relacjonowania wydarzeń czy przebiegu gry. Patostreamy na żywo pokazują libacje alkoholowe lub przemoc. W trakcie można usłyszeć wulgaryzmy, wyzwiska i poniżające słowa. Widzowie są także świadkami niszczenia mienia, przemocy psychicznej i fizycznej oraz brutalności. 

Zapisy transmisji często są archiwizowane i publikowane w krótszych fragmentach. Przez to problem związany z patostreamami zwiększa się i nie ogranicza wyłącznie do relacji na żywo.

Kto ogląda patostreamy?

Marginalne zachowanie, pokazywane w patostreamach, wzbudza zainteresowanie przede wszystkim młodzieży. 37% dzieci w Polsce ogląda patostreamerów. 38% z nich uważa, że wulgarne, pełne przemocy treści pokazują prawdziwe życie i ukazują jak powinno się rozwiązywać problemy. Niemal co piąty młody oglądający twierdzi, że patostreamerzy mu imponują. Mówimy o ludziach, którzy biją, obrażają, nawołują do przemocy i często sami ją stosują, zresztą nierzadko pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. 

Powyższe dane pochodzą z badań wykonanych przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Wynika z tych też, że większym problemem niż agresja wobec innych, jest znieczulica i brak współczucia. Przemoc dostępna w internecie może silnie wpływać na samopoczucie dziecka powodując lęk, odrazę czy złe samopoczucie. Sceny przemocy mogą zaburzać naukę prawidłowego funkcjonowania w grupie i rozwiązywania konfliktów.

Patostreamerzy stali się dla dzieci idolami. Są tematem ich rozmów i żartów. Dlaczego nastolatkowie ich oglądają? Jako główny powód młodzi widzowie podają ciekawość. Inni patostreamy włączają z nudów lub chęci bycia na czasie. 

Sposób na życie

Platformy, na których ukazują się filmy, z reguły nie pozwalają na zarabianie na wątpliwych treściach. Dlaczego więc patostreamerzy wciąż publikują kolejne „produkcje”? Transmisje na żywo są dla nich opłacalne pod kątem finansowym.

Patostreamerzy utrzymują się z darowizn. Nawet kilka złotych, wpłaconych dla żartu, w skali widzów streamingu, pozwala kontrowersyjnym twórcom liczyć zysk nie w dziesiątkach, ale setkach złotych za jedną transmisję. Ponadto patostreamerzy szukają sponsorów i biorą udział w biletowanych wydarzeniach, w których występują w roli celebrytów.

Często też określają też kwoty, za które podejmą się wykonania wcześniej ustalonego wyzwania. Najczęściej zadanie wiąże się z przemocą lub wulgarnym zachowaniem.

Dlaczego patostreamy są niebezpieczne?

Twórcy patostreamów zachowują się w sposób powszechnie nieakceptowalny. Są wulgarni i nie reagują na przemoc. Transmisje są najpopularniejsze wśród młodzieży, dlatego zjawisko to stało się tak niepokojące. Młodzi widzowie są wyjątkowo podatni na prezentowane treści i wypaczone wzorce.

Ci, którzy nie podchodzą wystarczająco krytycznie do patostreamów, stają się znieczuleni na krzywdę, podejmują ryzykowne działania i przyjmują agresywną postawę wobec innych. Młodzież, podatna na szkodliwe treści oglądane w internecie, poprzez takie transmisje otrzymuje zakrzywiony obraz relacji społecznych.

Jak ochronić dziecko przed zagrożeniem?

Przy powszechnym dostępie do internetu trudno jest uchronić najmłodszych przed wszystkimi zagrożeniami. Spotykają się z nimi w różnych miejscach. Często trafiają na nie przypadkowo lub widzą je na platformach ogólnodostępnych, takich jak Facebook czy YouTube. Badania pokazują, że ponad 80% nastolatków (13-15 lat) słyszało o patostreamach. Co możesz zrobić w takiej sytuacji?

Porozmawiaj z dzieckiem o patostreamerach i wytłumacz mu, dlaczego prezentowane przez nich treści są nieodpowiednie. Towarzysz mu w wirtualnym świecie i dopasuj treści do wieku swojej pociechy. Ustalcie też wspólne zasady korzystania z internetu.