Powstaje nowa stacja im. Henryka Arctowskiego

Na wyspie Króla Jerzego powstaje nowy budynek Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego, wybitnego polskiego polarnika, pioniera klimatologii. Oddanie nowego budynku Stacji Arctowkiego planowane jest na 2024 rok.

Polska Stacja Antarktyczna – historia i działalność

Polska Stacja Arctowskiego to jedna z około 40 stacji, usytuowanych na półkuli południowej, które działają przez cały rok. Stacje znajdują się w archipelagu Szetlandów Południowych, na wyspie Króla Jerzego.

Stacja prowadzi badania głównie z zakresu biologii i ekologii, a także oceanografii, geologii, geomorfologii, glacjologii, meteorologii, sejsmologii. Ponadto nieprzerwanie prowadzi monitoringi: ekologiczny, glacjologiczny, hydrologiczny, meteorologiczny i morski.

Początki działalności Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego przypadają na rok 1977 r. Od ponad 40 lat Stacja zapewnia wsparcie techniczne i logistyczne dla polskich i międzynarodowych grup naukowych prowadzących badania w Antarktyce.

Henryk Arctowski – wielki badacz Antarktydy

W tym miejscu nie może zabraknąć krótkiej informacji na temat tego, kim był Henryk Arctowski, którego imię nosi polska stacja badawcza. Ten wybitny polski polarnik przyszedł na świat w Warszawie w 1871 roku. Zanim rozpoczął badanie tajemnic niepoznanej jeszcze wówczas Antarktydy, studiował w Belgii astronomię, a później we Francji chemię z geochemią, petrografią i mineralogią, a także geologię. Był też pionierem klimatologii.

Henryk Arctowski to jedna z postaci „Akademii Superbohaterów”, projektu, który poświęcony jest wybitnym polskim naukowcom. Więcej na temat jego życia i działalności przeczytasz w książce pt. „Akademia Superbohaterów”, dostępnej TUTAJ.

Polska „ambasada” na antarktycznej wyspie

Stacja Arctowskiego to nieformalna polska „ambasada” na jedynym na świecie niezamieszkanym kontynencie. Polska – jako jeden z sygnatariuszy Układu Antarktycznego – znajduje się w gronie 29 państw konsultatywnych, które mogą podejmować decyzje na temat działalności człowieka na terenie Antarktyki. Żeby móc należeć do tego grona, Polska, oprócz zgody pozostałych państw układu, musi prowadzić istotną pracę naukowo-badawczą, do której zalicza się założenie stacji naukowej lub wysłanie wyprawy naukowej.

Nowa Stacja Arctowskiego

Niestety przyszłość polskich badań zależy od utrzymania budynku stacji i jej infrastruktury. Z uwagi na podnoszący się stan wód, budynek, który początkowo oddalony był o kilkanaście metrów od brzegu morza, teraz znajduje się niespełna jeden metr od linii brzegowej. Stacji grozi zniszczenie, a konieczność przebudowy spowodowana jest dodatkowo przestarzałą infrastrukturą, która została wyeksploatowana przez lata użytkowania.

Teraz czas na modernizację. Naukowcy od kilku lat zabiegali o środki na nowy budynek i jego zaplecze. W listopadzie 2018 r. resort nauki przekazał 88 mln zł na modernizację infrastruktury stacji i budowę nowego budynku głównego. Projekt nowej stacji przygotowała w 2015 r. pracownia Kuryłowicz & Associates.

Nowa stacja ma zyskać układ trójdzielny, a w rzut budynku ma przypominać trójramienną gwiazdę. W nowym budynku nie zabraknie miejsca na przestrzeń wspólną, gdzie mieszkańcy będą mogli spędzać ze sobą czas.

Prace budowlane na wyspie Króla Jerzego

Prace budowlane ruszyły, a na miejsce dotarło 1200 ton ładunku, w tym elementy budowlane nowego gmachu. W tym roku powstaną fundamenty oraz stalowy szkielet konstrukcji. Wkrótce ma powstać również nowa latarnia morska i lotnisko dla helikopterów (helipad).

Oprócz wzniesienia nowego głównego budynku, projekt obejmuje także przebudowę systemu energetycznego i paliwowego. Do tej pory prąd dostarczały tylko agregaty dieslowskie – spalinowe. Teraz montowany jest system hybrydowy. Wkrótce prąd będą dostarczać w pierwszej kolejności panele fotowoltaiczne (solarne), w dalszej – agregaty dieslowskie nowego typu. Powstaną też magazyny energii, gdzie będzie można „składować” jej nadwyżkę.

Plany zakładają, że budynek zostanie oddany w 2024 roku. Pracami kieruje dr Dariusz Puczko, koordynator przebudowy i koordynator ds. logistyki antarktycznej w Instytucie Biofizyki i Biochemii PAN, który zarządza stacją.

Źródło: naukawpolsce.pap.pl