{"id":13005,"date":"2023-02-23T13:50:34","date_gmt":"2023-02-23T12:50:34","guid":{"rendered":"https:\/\/naukatolubie.pl\/?p=13005"},"modified":"2023-02-27T10:23:59","modified_gmt":"2023-02-27T09:23:59","slug":"skutki-zanieczyszczenia-srodowiska","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/","title":{"rendered":"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka"},"content":{"rendered":"\n<p>Cz\u0142owiek i \u015brodowisko naturalne s\u0105 po\u0142\u0105czeni ze sob\u0105 wieloma zale\u017cno\u015bciami. Je\u015bli ludzie traktuj\u0105 natur\u0119 w nieodpowiedni spos\u00f3b, to ona zawsze si\u0119 odp\u0142aca, cho\u0107 niejednokrotnie po d\u0142u\u017cszym czasie. Wielkie katastrofy ekologiczne powodowane przez ludzi zawsze odbijaj\u0105 si\u0119 na ich zdrowiu. Te jednak s\u0105 tylko cz\u0119\u015bci\u0105 problemu\u2026 Inne mikrokatastrofy ekologiczne zdarzaj\u0105 si\u0119 codziennie. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka?<\/p>\n\n\n\n<div id=\"ez-toc-container\" class=\"ez-toc-v2_0_65 counter-hierarchy ez-toc-counter ez-toc-custom ez-toc-container-direction\">\n<p class=\"ez-toc-title\">Spis tre\u015bci<\/p>\n<label for=\"ez-toc-cssicon-toggle-item-663676211cf01\" class=\"ez-toc-cssicon-toggle-label\"><span class=\"\"><span class=\"eztoc-hide\" style=\"display:none;\">Toggle<\/span><span class=\"ez-toc-icon-toggle-span\"><svg style=\"fill: #999;color:#999\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" class=\"list-377408\" width=\"20px\" height=\"20px\" viewBox=\"0 0 24 24\" fill=\"none\"><path d=\"M6 6H4v2h2V6zm14 0H8v2h12V6zM4 11h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2zM4 16h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2z\" fill=\"currentColor\"><\/path><\/svg><svg style=\"fill: #999;color:#999\" class=\"arrow-unsorted-368013\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" width=\"10px\" height=\"10px\" viewBox=\"0 0 24 24\" version=\"1.2\" baseProfile=\"tiny\"><path d=\"M18.2 9.3l-6.2-6.3-6.2 6.3c-.2.2-.3.4-.3.7s.1.5.3.7c.2.2.4.3.7.3h11c.3 0 .5-.1.7-.3.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7zM5.8 14.7l6.2 6.3 6.2-6.3c.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7c-.2-.2-.4-.3-.7-.3h-11c-.3 0-.5.1-.7.3-.2.2-.3.5-.3.7s.1.5.3.7z\"\/><\/svg><\/span><\/span><\/label><input type=\"checkbox\"  id=\"ez-toc-cssicon-toggle-item-663676211cf01\"  aria-label=\"Toggle\" \/><nav><ul class='ez-toc-list ez-toc-list-level-1 ' ><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-1\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Wplyw_czlowieka_na_srodowisko\" title=\"Wp\u0142yw cz\u0142owieka na \u015brodowisko\">Wp\u0142yw cz\u0142owieka na \u015brodowisko<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-2\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Jakie_sa_przyczyny_katastrof_ekologicznych\" title=\"Jakie s\u0105 przyczyny katastrof ekologicznych?\">Jakie s\u0105 przyczyny katastrof ekologicznych?<\/a><ul class='ez-toc-list-level-3' ><li class='ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-3\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Wypadek_w_zakladach_chemicznych_ICMESA\" title=\"Wypadek w zak\u0142adach chemicznych ICMESA\">Wypadek w zak\u0142adach chemicznych ICMESA<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-4\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Toksyczne_scieki_Minamata\" title=\"Toksyczne \u015bcieki Minamata\">Toksyczne \u015bcieki Minamata<\/a><\/li><\/ul><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-5\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#%E2%80%9ECodzienne%E2%80%9D_male_katastrofy_ekologiczne\" title=\"\u201eCodzienne\u201d ma\u0142e katastrofy ekologiczne\">\u201eCodzienne\u201d ma\u0142e katastrofy ekologiczne<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-6\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Skutki_zanieczyszczenia_srodowiska_chemikaliami_dla_zdrowia_czlowieka\" title=\"Skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska chemikaliami dla zdrowia cz\u0142owieka\">Skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska chemikaliami dla zdrowia cz\u0142owieka<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-7\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Zanieczyszczenie_srodowiska_a_zdrowie_%E2%80%93_inne_skutki_skazen_chemicznych\" title=\"Zanieczyszczenie \u015brodowiska a zdrowie \u2013 inne skutki ska\u017ce\u0144 chemicznych\">Zanieczyszczenie \u015brodowiska a zdrowie \u2013 inne skutki ska\u017ce\u0144 chemicznych<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-8\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#Skutki_zanieczyszczenia_srodowiska_przez_chemikalia_Co_mozemy_zrobic\" title=\"Skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska przez chemikalia. Co mo\u017cemy zrobi\u0107?\">Skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska przez chemikalia. Co mo\u017cemy zrobi\u0107?<\/a><\/li><\/ul><\/nav><\/div>\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Wplyw_czlowieka_na_srodowisko\"><\/span>Wp\u0142yw cz\u0142owieka na \u015brodowisko<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Dzia\u0142alno\u015b\u0107 cz\u0142owieka niemal od zawsze wp\u0142ywa\u0142a na \u015brodowisko. Tworzenie pierwszych upraw i hodowla udomowionych zwierz\u0105t znacznie ingerowa\u0142a w jego struktur\u0119. Najstarszym dowodem na to mog\u0105 by\u0107 dowody intensywnej erozji w Morzu Martwym, kt\u00f3ra mia\u0142a miejsce oko\u0142o 11 700 lat temu. Maj\u0105 si\u0119 one \u0142\u0105czy\u0107 si\u0119 z ewolucj\u0105 neolityczn\u0105 \u2013 przej\u015bciem od \u0142owiectwa i zbieractwa do osadniczego trybu \u017cycia opartego na rolnictwie.<\/p>\n\n\n\n<p>Wraz z rozwojem wiedzy ingerencja cz\u0142owieka w otaczaj\u0105ce go \u015brodowisko wzrasta\u0142a. Okresem prze\u0142omowym pod tym wzgl\u0119dem okaza\u0142a si\u0119 rewolucja przemys\u0142owa, podczas kt\u00f3rej rozkwitaj\u0105cy przemys\u0142 zaj\u0105\u0142 miejsce rolnictwa i drobnych przedsi\u0119biorstw. Z jednej strony \u017cycie stawa\u0142o si\u0119 prostsze, z drugiej jednak zwi\u0119ksza\u0142 si\u0119 te\u017c negatywny wp\u0142yw cz\u0142owieka na \u015brodowisko.<\/p>\n\n\n\n<p class=\"has-primary-color has-secondary-1-background-color has-text-color has-background\">To te\u017c Ci\u0119 zainteresuje: <strong><a href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sposoby-wydobywania-energii\/\" target=\"_blank\" rel=\"noreferrer noopener\">Jaki spos\u00f3b wydobywania energii jest najbardziej&nbsp;ekologiczny<\/a>?<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>\u015awietnym przyk\u0142adem jest na przyk\u0142ad wydobycie paliw kopalnych, kt\u00f3re umo\u017cliwi\u0142y m.in. mechanizacj\u0119 rolnictwa czy tworzenie wielu u\u017cytecznych materia\u0142\u00f3w. Niestety z wydobyciem ropy wi\u0105za\u0142y si\u0119 tak\u017ce katastrofy. <strong>Tak\u0105 by\u0142a na przyk\u0142ad eksplozja platformy wiertniczej Deepwater Horizon 20 kwietnia 2010 roku, w wyniku kt\u00f3rej do \u015brodowiska przedosta\u0142o si\u0119 prawie 5 mln bary\u0142ek ropy. <\/strong>O globalnej konsekwencji tego wydarzenia \u2013 ociepleniu klimatu \u2013 ju\u017c nie wspomn\u0119.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jakie_sa_przyczyny_katastrof_ekologicznych\"><\/span>Jakie s\u0105 przyczyny katastrof ekologicznych?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Katastrofy ekologiczne zwi\u0105zane z dzia\u0142alno\u015bci\u0105 przemys\u0142ow\u0105 wynika\u0142y zazwyczaj z nag\u0142ych awarii system\u00f3w produkcji b\u0105d\u017a z d\u0142ugotrwa\u0142ego uwalniania stosunkowo niewielkich ilo\u015bci toksycznej substancji do \u015brodowiska. Ta, kumuluj\u0105c si\u0119 na przyk\u0142ad w organizmach \u017cywych, kt\u00f3re s\u0105 podstaw\u0105 diety, przedostawa\u0142a si\u0119 wy\u017cej w \u0142a\u0144cuchu pokarmowym, dzia\u0142aj\u0105c ju\u017c w wy\u017cszych st\u0119\u017ceniach na ludzi. W scenariusze te wpisuj\u0105 si\u0119 dwie du\u017ce katastrofy \u2013 we W\u0142oszech i w Japonii.<\/p>\n\n\n\n<h3 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Wypadek_w_zakladach_chemicznych_ICMESA\"><\/span>Wypadek w zak\u0142adach chemicznych ICMESA<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n\n\n\n<p>Zak\u0142ady ICMESA w Medzie, po\u0142o\u017cone blisko Mediolanu, specjalizowa\u0142y si\u0119 w produkcji zwi\u0105zku u\u017cywanego do produkcji wielu substancji \u2013 herbicyd\u00f3w, fungicyd\u00f3w i bakteriocyd\u00f3w. Mimo du\u017cego zapotrzebowania, zgodnie z w\u0142oskimi regulacjami aparatura by\u0142a wy\u0142\u0105czana w weekendy, a produkcja wznawiana w ka\u017cdy poniedzia\u0142ek.<\/p>\n\n\n\n<p>W sobot\u0119 10 lipca 1976 roku dosz\u0142o do awarii, kt\u00f3rej efektem by\u0142 niekontrolowany wzrost temperatury i ci\u015bnienia w aparaturze. <strong>Zmiana warunk\u00f3w reakcji spowodowa\u0142a powstanie ubocznego produktu \u2013&nbsp;2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyny (TCCD), kt\u00f3ra uwa\u017cana jest za jedn\u0105 z najbardziej toksycznych substancji chemicznych, jakie znamy. <\/strong>Wysokie ci\u015bnienie spowodowa\u0142o eksplozj\u0119, kt\u00f3ra rozsia\u0142a truj\u0105ce gazy w atmosferze.<\/p>\n\n\n\n<p>Skutki tej katastrofy, ju\u017c kilka godzin po jej wyst\u0105pieniu, szczeg\u00f3lnie odczu\u0142a po\u0142o\u017cona blisko gmina Seveso. Pierwszymi zauwa\u017calnymi skutkami katastrofy by\u0142a \u015bmier\u0107 zwierz\u0105t hodowlanych. Zgin\u0119\u0142o ich ponad 3 tysi\u0105ce. W celu zapobiegni\u0119cia przedostawania si\u0119 toksyny z diet\u0105, postanowiono u\u015bmierci\u0107 kolejnych 80 tysi\u0119cy zwierz\u0105t. Usycha\u0142y te\u017c uprawne ro\u015bliny. <\/p>\n\n\n\n<p>U ludzi zacz\u0119\u0142y pojawia\u0107 si\u0119 zmiany sk\u00f3rne zwane tr\u0105dzikiem chlorowym, kt\u00f3ry charakteryzuje si\u0119 m.in. pogrubieniem warstwy rogowej nask\u00f3rka i zaburzeniem pracy gruczo\u0142\u00f3w \u0142ojowych. W\u015br\u00f3d mieszka\u0144c\u00f3w obserwowano tak\u017ce wzrost chor\u00f3b kr\u0105\u017cenia i uk\u0142adu oddechowego. Odnotowano r\u00f3wnie\u017c pewien wp\u0142yw katastrofy na rozw\u00f3j nowotwor\u00f3w piersi, bia\u0142aczk\u0119 czy szpiczaki.<\/p>\n\n\n\n<h3 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Toksyczne_scieki_Minamata\"><\/span>Toksyczne \u015bcieki Minamata<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n\n\n\n<p>W 1956 roku w miejscowo\u015bci Minamata w prowincji Kumamoto wykryto po raz pierwszy chorob\u0119, kt\u00f3rej objawy obejmowa\u0142y dr\u0119twienie ko\u0144czyn, os\u0142abienie oraz utrat\u0119 zmys\u0142\u00f3w. W skrajnych przypadkach osoby zachowywa\u0142y si\u0119 jak szalone, wpada\u0142y w \u015bpi\u0105czk\u0119 i umiera\u0142y. <\/p>\n\n\n\n<p>Objawy choroby wyst\u0119powa\u0142y tak\u017ce u zwierz\u0105t hodowlanych i towarzysz\u0105cych cz\u0142owiekowi. Te, kt\u00f3re obserwowano u kot\u00f3w, by\u0142y tak charakterystyczne, \u017ce zacz\u0119li je nazywa\u0107 gor\u0105czk\u0105 ta\u0144cz\u0105cego kota.<\/p>\n\n\n\n<p>Przyczyn\u0105 problem\u00f3w okaza\u0142o si\u0119 odprowadzanie przez fabryk\u0119 chemiczn\u0105 Chisso Corporation \u015bciek\u00f3w do pobliskiej zatoki. Zawiera\u0142y one niewielkie ilo\u015bci metylort\u0119ci, kt\u00f3ra ma charakterystyczny zapach przypominaj\u0105cy siarkowe wody. Zwi\u0105zek by\u0142 produktem ubocznym podczas tworzenia jednego z kluczowych substancji syntezowanych w fabryce.<\/p>\n\n\n\n<p>Metylort\u0119\u0107 by\u0142a uwalniana regularnie w latach 1951\u20131968. Toksyczny zwi\u0105zek mimo stosunkowo niskiego st\u0119\u017cenia w \u015bciekach (ok. 5%) gromadzi\u0142 si\u0119 w owocach morza. Te by\u0142y wa\u017cnym sk\u0142adnikiem diety miejscowej ludno\u015bci przez co prowadzi\u0142y do powolnego podtruwania spo\u0142ecze\u0144stwa.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"%E2%80%9ECodzienne%E2%80%9D_male_katastrofy_ekologiczne\"><\/span>\u201eCodzienne\u201d ma\u0142e katastrofy ekologiczne<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>G\u0142o\u015bne katastrofy ekologiczne to niestety tylko cz\u0119\u015b\u0107 problemu\u2026 D\u0142ugotrwa\u0142a ekspozycja na ma\u0142e dawki szkodliwych substancji mo\u017ce mie\u0107 miejsce ka\u017cdego dnia.<\/p>\n\n\n\n<p>Przyk\u0142adowo o\u0142\u00f3w \u2013 pierwiastek, kt\u00f3ry mo\u017ce dosta\u0107 si\u0119 do \u015brodowiska po nieprawid\u0142owym recyklingu akumulator\u00f3w kwasowo-o\u0142owiowych \u2013 obecny jest te\u017c w farbach czy szkliwach ceramicznych. Te ostatnie mog\u0105 uwalnia\u0107 pierwiastek w kontakcie z kwa\u015bn\u0105 \u017cywno\u015bci\u0105.<\/p>\n\n\n\n<p class=\"has-primary-color has-secondary-1-background-color has-text-color has-background\">Przeczytaj te\u017c: <a href=\"https:\/\/www.google.com\/url?client=internal-element-cse&amp;cx=9cd6056ab488edf79&amp;q=https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-zanieczyszcza-powietrze\/&amp;sa=U&amp;ved=2ahUKEwiy-f7a06v9AhVE6CoKHdK2B-QQFnoECAMQAg&amp;usg=AOvVaw1qXK4VYv1MZeaCOlVQa08P\" target=\"_blank\" rel=\"noreferrer noopener\"><strong>Co najbardziej zanieczyszcza powietrze w miastach?<\/strong><\/a><\/p>\n\n\n\n<p>Badania pokazuj\u0105, \u017ce 800 mln dzieci ma przekroczone st\u0119\u017cenie o\u0142owiu we krwi, co mo\u017ce wp\u0142ywa\u0107 negatywnie na ich inteligencj\u0119. Problemy z rozwi\u0105zywaniem intelektualnych wyzwa\u0144 u doros\u0142ych mog\u0105 powodowa\u0107 tak\u017ce ich mniejsz\u0105 wydolno\u015b\u0107 w pracy i w rezultacie straty dla gospodarki. W Azji zatrucie o\u0142owiem odpowiada za 2%, a w Afryce za 4% obni\u017cenia produktu krajowego brutto.<\/p>\n\n\n\n<p>Ponadto o\u0142\u00f3w dzia\u0142a toksycznie m.in na uk\u0142ad kr\u0105\u017cenia oraz nerki. Wed\u0142ug statystyk odpowiada to za prawie milion zgon\u00f3w na ca\u0142ym \u015bwiecie!<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Skutki_zanieczyszczenia_srodowiska_chemikaliami_dla_zdrowia_czlowieka\"><\/span>Skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska chemikaliami dla zdrowia cz\u0142owieka<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Produkcja chemikali\u00f3w wzrasta o 3,5% rocznie. W 2030 roku by\u0107 mo\u017ce dojdzie do jej podwojenia, co mo\u017ce zwi\u0119kszy\u0107 r\u00f3wnie\u017c problem zanieczyszczenia \u015brodowiska. Gazowe substancje znajduj\u0105ce si\u0119 w powietrzu (takie jak na przyk\u0142ad r\u00f3\u017cne rozpuszczalniki czy zwi\u0105zki wydzielaj\u0105ce si\u0119 podczas spalania substancji) mog\u0105 powodowa\u0107 r\u00f3\u017cne choroby. Mog\u0105 to by\u0107 na przyk\u0142ad choroby i objawy ze strony uk\u0142adu oddechowego (od niepozornego kaszlu po zmniejszenie obj\u0119to\u015bci p\u0142uc), choroby uk\u0142adu rozrodczego, choroby serca i nowotwory.<\/p>\n\n\n\n<p>Kontakt z toksycznymi substancjami znajduj\u0105cymi si\u0119 w wodzie mo\u017ce prowadzi\u0107 tak\u017ce do zapalenia narz\u0105d\u00f3w uk\u0142adu pokarmowego, a tak\u017ce m\u00f3zgu. Wymioty i biegunka to jedne z najcz\u0119stszych objaw\u00f3w. Zanieczyszczenie gleby chemikaliami powoduje wysypki sk\u00f3rne, podra\u017cnienia oczu, ale te\u017c ci\u0119\u017ckie choroby uszkadzaj\u0105ce narz\u0105dy wewn\u0119trzne.<\/p>\n\n\n\n<p>Wsp\u00f3lnym mianownikiem r\u00f3\u017cnych objaw\u00f3w spowodowanych kontaktem z chemikaliami wydaj\u0105 si\u0119 by\u0107 neurotoksyczno\u015b\u0107, problemy z p\u0142odno\u015bci\u0105 i immunotoksyczno\u015b\u0107. Te wed\u0142ug naukowc\u00f3w s\u0105 szczeg\u00f3lnie niepokoj\u0105ce i powinny by\u0107 lepiej udokumentowane.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Zanieczyszczenie_srodowiska_a_zdrowie_%E2%80%93_inne_skutki_skazen_chemicznych\"><\/span>Zanieczyszczenie \u015brodowiska a zdrowie \u2013 inne skutki ska\u017ce\u0144 chemicznych<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Jakie s\u0105 jeszcze inne skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska chemikaliami? Substancje neurotoksyczne, do kt\u00f3rych zalicza si\u0119 wspomniane wcze\u015bniej o\u0142\u00f3w czy metylort\u0119\u0107, najwi\u0119kszy wp\u0142yw wywieraj\u0105 na dzieci. <strong>Zadzia\u0142anie nawet niewielkimi dawkami tych zwi\u0105zk\u00f3w w kluczowych momentach rozwoju ma\u0142ego cz\u0142owieka przynosi gorsze skutki ni\u017c kontakt z wy\u017cszymi dawkami u doros\u0142ych. <\/strong>Dzia\u0142anie neurotoksyczne maj\u0105 tak\u017ce pestycydy chloro- i fosforoorganiczne czy rozpuszczalniki organiczne.<\/p>\n\n\n\n<p>Zwi\u0105zki chemiczne, kt\u00f3re wp\u0142ywaj\u0105 na p\u0142odno\u015b\u0107 i ci\u0105\u017c\u0119, to mi\u0119dzy innymi plastyfikatory oraz dioksyny. Prenatalny i postnatalny kontakt z nimi mo\u017ce w p\u00f3\u017aniejszym wieku doprowadzi\u0107 do takich chor\u00f3b jak endometrioza, rak szyjki macicy, j\u0105der czy piersi.<\/p>\n\n\n\n<p>Wyniki bada\u0144 laboratoryjnych dostarczaj\u0105 nam informacji na temat negatywnego wp\u0142ywu ro\u017cnego typu substancji na nasz uk\u0142ad immunologiczny. Badania nie by\u0142y jednak prowadzone szerszym kontek\u015bcie. Wiadomo jednak na przyk\u0142ad, \u017ce kwasy perfluoroalkilowe zmniejszaj\u0105 odpowied\u017a przeciwcia\u0142 na szczepionki.<\/p>\n\n\n\n<h2 class=\"wp-block-heading\"><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Skutki_zanieczyszczenia_srodowiska_przez_chemikalia_Co_mozemy_zrobic\"><\/span>Skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska przez chemikalia. Co mo\u017cemy zrobi\u0107?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n\n\n\n<p>Oczywi\u015bcie rozwi\u0105zaniem problemu zdrowia cz\u0142owieka w kontek\u015bcie szkodliwo\u015bci substancji chemicznych nie jest zaprzestanie bada\u0144 i produkcji nowych zwi\u0105zk\u00f3w. Rozw\u00f3j na tym polu jest potrzebny, a cz\u0119\u015b\u0107 syntezowanych cz\u0105steczek mo\u017ce okaza\u0107 si\u0119 bezpiecznymi alternatywami starszych wa\u017cnych substancji czy nawet nowymi lekami na trudne do wyleczenia choroby. <strong>Sednem sprawy jest traktowanie przyrody spos\u00f3b odpowiedzialny i dzia\u0142anie w taki spos\u00f3b, aby nie musia\u0142a si\u0119 ona odp\u0142aca\u0107 w proporcjonalny spos\u00f3b.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>W\u015br\u00f3d tysi\u0119cy substancji stosunkowo niewielka cz\u0119\u015b\u0107 zosta\u0142a dostatecznie przebadana pod k\u0105tem wp\u0142ywu na zdrowie ludzi. Oczywi\u015bcie nie ka\u017cda z nich stosowana jest na szerok\u0105 skal\u0119 i wchodzi w bezpo\u015bredni kontakt z cz\u0142owiekiem. Gdy jednak na skutek awarii dostanie si\u0119 do \u015brodowiska, mo\u017ce przynie\u015b\u0107 niespodziewane konsekwencje.<\/p>\n\n\n\n<p><strong>Bibliografia:<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p><a href=\"https:\/\/ui.adsabs.harvard.edu\/abs\/2017EGUGA..19.2783L\/abstract\">https:\/\/ui.adsabs.harvard.edu\/abs\/2017EGUGA..19.2783L\/abstract<\/a><\/p>\n\n\n\n<p><a href=\"https:\/\/www.epa.gov\/enforcement\/deepwater-horizon-bp-gulf-mexico-oil-spill\">https:\/\/www.epa.gov\/enforcement\/deepwater-horizon-bp-gulf-mexico-oil-spill<\/a><\/p>\n\n\n\n<p><a href=\"https:\/\/pubmed.ncbi.nlm.nih.gov\/19367301\/\">https:\/\/pubmed.ncbi.nlm.nih.gov\/19367301\/<\/a><\/p>\n\n\n\n<p><a href=\"https:\/\/www.hse.gov.uk\/comah\/sragtech\/caseseveso76.htm\">https:\/\/www.hse.gov.uk\/comah\/sragtech\/caseseveso76.htm<\/a><\/p>\n\n\n\n<p><a href=\"https:\/\/pecb.com\/article\/health-impacts-of-environmental-pollution\">https:\/\/pecb.com\/article\/health-impacts-of-environmental-pollution<\/a><\/p>\n\n\n\n<p><a href=\"https:\/\/www.thelancet.com\/journals\/lanplh\/article\/PIIS2542-5196(22)00090-0\/fulltext\">https:\/\/www.thelancet.com\/journals\/lanplh\/article\/PIIS2542-5196(22)00090-0\/fulltext<\/a><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Cz\u0142owiek i \u015brodowisko naturalne s\u0105 po\u0142\u0105czeni ze sob\u0105 wieloma zale\u017cno\u015bciami. Je\u015bli ludzie traktuj\u0105 natur\u0119 w nieodpowiedni spos\u00f3b, to ona zawsze si\u0119 odp\u0142aca, cho\u0107 niejednokrotnie po d\u0142u\u017cszym czasie. Wielkie katastrofy ekologiczne powodowane przez ludzi zawsze odbijaj\u0105 si\u0119 na ich zdrowiu. Te jednak s\u0105 tylko cz\u0119\u015bci\u0105 problemu\u2026 Inne mikrokatastrofy ekologiczne zdarzaj\u0105 si\u0119 codziennie. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":25,"featured_media":13006,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"sync_status":"","episode_type":"","audio_file":"","castos_file_data":"","podmotor_file_id":"","cover_image":"","cover_image_id":"","duration":"","filesize":"","filesize_raw":"","date_recorded":"","explicit":"","block":"","footnotes":""},"categories":[7],"tags":[17,8],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v20.13 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka &ndash; Nauka To Lubi\u0119<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"Ka\u017cdego dnia niepostrze\u017cenie mamy kontakt ze szkodliwymi dla nas substancjami. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia ludzi?\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"pl_PL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka &ndash; Nauka To Lubi\u0119\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Ka\u017cdego dnia niepostrze\u017cenie mamy kontakt ze szkodliwymi dla nas substancjami. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia ludzi?\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Nauka To Lubi\u0119\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2023-02-23T12:50:34+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2023-02-27T09:23:59+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2023\/02\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska.png\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"1920\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"1080\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/png\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Mariusz Gog\u00f3l\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Napisane przez\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Mariusz Gog\u00f3l\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Szacowany czas czytania\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"8 minut\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\"},\"author\":{\"name\":\"Mariusz Gog\u00f3l\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/0d4283ea5fefe96f37d8c93dcaf08bd4\"},\"headline\":\"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka\",\"datePublished\":\"2023-02-23T12:50:34+00:00\",\"dateModified\":\"2023-02-27T09:23:59+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\"},\"wordCount\":1541,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\"},\"keywords\":[\"ekologia\",\"zdrowie\"],\"articleSection\":[\"Aktualno\u015bci\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\",\"name\":\"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka &ndash; Nauka To Lubi\u0119\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website\"},\"datePublished\":\"2023-02-23T12:50:34+00:00\",\"dateModified\":\"2023-02-27T09:23:59+00:00\",\"description\":\"Ka\u017cdego dnia niepostrze\u017cenie mamy kontakt ze szkodliwymi dla nas substancjami. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia ludzi?\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Aktualno\u015bci\",\"item\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/kategoria\/aktualnosci\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":3,\"name\":\"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\",\"name\":\"Nauka To Lubi\u0119\",\"description\":\"Oficjalna strona Fundacji Nauka. To Lubi\u0119\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\",\"name\":\"Nauka To Lubi\u0119\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg\",\"width\":541,\"height\":194,\"caption\":\"Nauka To Lubi\u0119\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\"}},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/0d4283ea5fefe96f37d8c93dcaf08bd4\",\"name\":\"Mariusz Gog\u00f3l\",\"description\":\"Jestem doktorem z zakresu nauk przyrodniczych (doktorat z biochemii), ale swoj\u0105 \u015bcie\u017ck\u0119 zawodow\u0105 zwi\u0105za\u0142em z edukacj\u0105 i popularyzacj\u0105 nauki. Jestem zwi\u0105zany ze Stowarzyszeniem Rzecznicy Nauki od pocz\u0105tku jego dzia\u0142alno\u015bci, a prywatnie interesuj\u0119 si\u0119 sztuk\u0105, dizajnem z czas\u00f3w PRL oraz muzyk\u0105 ludow\u0105 z r\u00f3\u017cnych stron \u015bwiata.\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/author\/mariusz-gogol\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka &ndash; Nauka To Lubi\u0119","description":"Ka\u017cdego dnia niepostrze\u017cenie mamy kontakt ze szkodliwymi dla nas substancjami. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia ludzi?","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka &ndash; Nauka To Lubi\u0119","og_description":"Ka\u017cdego dnia niepostrze\u017cenie mamy kontakt ze szkodliwymi dla nas substancjami. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia ludzi?","og_url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/","og_site_name":"Nauka To Lubi\u0119","article_published_time":"2023-02-23T12:50:34+00:00","article_modified_time":"2023-02-27T09:23:59+00:00","og_image":[{"width":1920,"height":1080,"url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2023\/02\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska.png","type":"image\/png"}],"author":"Mariusz Gog\u00f3l","twitter_card":"summary_large_image","twitter_misc":{"Napisane przez":"Mariusz Gog\u00f3l","Szacowany czas czytania":"8 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/"},"author":{"name":"Mariusz Gog\u00f3l","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/0d4283ea5fefe96f37d8c93dcaf08bd4"},"headline":"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka","datePublished":"2023-02-23T12:50:34+00:00","dateModified":"2023-02-27T09:23:59+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/"},"wordCount":1541,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization"},"keywords":["ekologia","zdrowie"],"articleSection":["Aktualno\u015bci"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/","name":"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka &ndash; Nauka To Lubi\u0119","isPartOf":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website"},"datePublished":"2023-02-23T12:50:34+00:00","dateModified":"2023-02-27T09:23:59+00:00","description":"Ka\u017cdego dnia niepostrze\u017cenie mamy kontakt ze szkodliwymi dla nas substancjami. Jakie s\u0105 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia ludzi?","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/skutki-zanieczyszczenia-srodowiska\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/naukatolubie.pl\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Aktualno\u015bci","item":"https:\/\/naukatolubie.pl\/kategoria\/aktualnosci\/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"Codzienne katastrofy ekologiczne \u2013 skutki zanieczyszczenia \u015brodowiska dla zdrowia cz\u0142owieka"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/","name":"Nauka To Lubi\u0119","description":"Oficjalna strona Fundacji Nauka. To Lubi\u0119","publisher":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/naukatolubie.pl\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization","name":"Nauka To Lubi\u0119","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg","contentUrl":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg","width":541,"height":194,"caption":"Nauka To Lubi\u0119"},"image":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/"}},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/0d4283ea5fefe96f37d8c93dcaf08bd4","name":"Mariusz Gog\u00f3l","description":"Jestem doktorem z zakresu nauk przyrodniczych (doktorat z biochemii), ale swoj\u0105 \u015bcie\u017ck\u0119 zawodow\u0105 zwi\u0105za\u0142em z edukacj\u0105 i popularyzacj\u0105 nauki. Jestem zwi\u0105zany ze Stowarzyszeniem Rzecznicy Nauki od pocz\u0105tku jego dzia\u0142alno\u015bci, a prywatnie interesuj\u0119 si\u0119 sztuk\u0105, dizajnem z czas\u00f3w PRL oraz muzyk\u0105 ludow\u0105 z r\u00f3\u017cnych stron \u015bwiata.","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/author\/mariusz-gogol\/"}]}},"amp_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/13005"}],"collection":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/25"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=13005"}],"version-history":[{"count":12,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/13005\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":13051,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/13005\/revisions\/13051"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/13006"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=13005"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=13005"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=13005"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}