{"id":1328,"date":"2017-12-05T17:57:54","date_gmt":"2017-12-05T16:57:54","guid":{"rendered":"http:\/\/naukatolubie.pl\/?p=1328"},"modified":"2017-12-05T17:59:07","modified_gmt":"2017-12-05T16:59:07","slug":"co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/","title":{"rendered":"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi"},"content":{"rendered":"<p class=\"field field--name-field-lead field--type-string-long field--label-hidden lead field--item\">Rak p\u0142uc kradnie ju\u017c Polkom wi\u0119cej lat \u017cycia ni\u017c rak piersi. A u m\u0119\u017cczyzn roczna liczba samob\u00f3jstw przerasta liczb\u0119 ofiar wypadk\u00f3w komunikacyjnych. Badaczki z \u0141odzi przyjrza\u0142y si\u0119, dlaczego Polacy nie \u017cyj\u0105 tak d\u0142ugo, jakby mogli.<\/p>\n<div class=\"field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field--item\">\n<p>&#8222;Chcia\u0142y\u015bmy zbada\u0107, kt\u00f3re przyczyny zgonu s\u0105 teraz w Polsce najbardziej istotne z ekonomicznego i spo\u0142ecznego punktu widzenia. I jak to si\u0119 zmieni\u0142o w ci\u0105gu 15 lat XXI wieku&#8221; &#8211; opowiada w rozmowie z PAP dr Ma\u0142gorzata Pikala z Uniwersytetu Medycznego w \u0141odzi. Jej badania &#8211; prowadzone wsp\u00f3lnie z prof. Iren\u0105 Manieck\u0105-Bry\u0142a z \u0142\u00f3dzkiego UM &#8211; publikowane by\u0142y w presti\u017cowym\u00a0<a href=\"https:\/\/www.ncbi.nlm.nih.gov\/pubmed\/28821855\">&#8222;Scientific Reports&#8221;.\u00a0<\/a><\/p>\n<p>Badaczki z \u0142\u00f3dzkiego UM zanalizowa\u0142y dane z GUS na temat wszystkich zgon\u00f3w Polak\u00f3w w latach 2000-2014. \u015arednia d\u0142ugo\u015b\u0107 \u017cycia m\u0119\u017cczyzn w Polsce w 2014 r. wynosi\u0142a 73,7 lat, a kobiet &#8211; 81,7. Od 2000 r. te \u015brednie wzros\u0142y odpowiednio o 4,1 i 3,7 lat. Jednak\u017ce pomimo tych pozytywnych zmian, d\u0142ugo\u015b\u0107 trwania \u017cycia Polak\u00f3w r\u00f3\u017cni si\u0119 na niekorzy\u015b\u0107 od wi\u0119kszo\u015bci kraj\u00f3w europejskich. W\u015br\u00f3d 44 kraj\u00f3w Europy Polska zajmowa\u0142a pod tym wzgl\u0119dem w 2014 roku 28. miejsce w grupie m\u0119\u017cczyzn i 25. miejsce w grupie kobiet.<\/p>\n<div id=\"ez-toc-container\" class=\"ez-toc-v2_0_65 counter-hierarchy ez-toc-counter ez-toc-custom ez-toc-container-direction\">\n<p class=\"ez-toc-title\">Spis tre\u015bci<\/p>\n<label for=\"ez-toc-cssicon-toggle-item-662d5045d1514\" class=\"ez-toc-cssicon-toggle-label\"><span class=\"\"><span class=\"eztoc-hide\" style=\"display:none;\">Toggle<\/span><span class=\"ez-toc-icon-toggle-span\"><svg style=\"fill: #999;color:#999\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" class=\"list-377408\" width=\"20px\" height=\"20px\" viewBox=\"0 0 24 24\" fill=\"none\"><path d=\"M6 6H4v2h2V6zm14 0H8v2h12V6zM4 11h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2zM4 16h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2z\" fill=\"currentColor\"><\/path><\/svg><svg style=\"fill: #999;color:#999\" class=\"arrow-unsorted-368013\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" width=\"10px\" height=\"10px\" viewBox=\"0 0 24 24\" version=\"1.2\" baseProfile=\"tiny\"><path d=\"M18.2 9.3l-6.2-6.3-6.2 6.3c-.2.2-.3.4-.3.7s.1.5.3.7c.2.2.4.3.7.3h11c.3 0 .5-.1.7-.3.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7zM5.8 14.7l6.2 6.3 6.2-6.3c.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7c-.2-.2-.4-.3-.7-.3h-11c-.3 0-.5.1-.7.3-.2.2-.3.5-.3.7s.1.5.3.7z\"\/><\/svg><\/span><\/span><\/label><input type=\"checkbox\"  id=\"ez-toc-cssicon-toggle-item-662d5045d1514\"  aria-label=\"Toggle\" \/><nav><ul class='ez-toc-list ez-toc-list-level-1 ' ><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-1\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#JAK_POLICZYC_UTRACONE_LATA_ZYCIA\" title=\"JAK POLICZY\u0106 UTRACONE LATA \u017bYCIA?\">JAK POLICZY\u0106 UTRACONE LATA \u017bYCIA?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-2\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#TRZY_GRUPY_PRZYCZYN\" title=\"TRZY GRUPY PRZYCZYN\">TRZY GRUPY PRZYCZYN<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-3\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#PROSIMY_NIE_PALIC\" title=\"PROSIMY NIE PALI\u0106!\">PROSIMY NIE PALI\u0106!<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-4\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#U_MEZCZYZN_SAMOBOJSTW_WIECEJ_NIZ_WYPADKOW\" title=\"U M\u0118\u017bCZYZN SAMOB\u00d3JSTW WI\u0118CEJ NI\u017b WYPADK\u00d3W\">U M\u0118\u017bCZYZN SAMOB\u00d3JSTW WI\u0118CEJ NI\u017b WYPADK\u00d3W<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-3'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-5\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#SZCZEPIENIA_%E2%80%93_ZALEGLOSC_DO_NADROBIENIA\" title=\"SZCZEPIENIA &#8211; ZALEG\u0141O\u015a\u0106 DO NADROBIENIA\">SZCZEPIENIA &#8211; ZALEG\u0141O\u015a\u0106 DO NADROBIENIA<\/a><\/li><\/ul><\/nav><\/div>\n<h3><span class=\"ez-toc-section\" id=\"JAK_POLICZYC_UTRACONE_LATA_ZYCIA\"><\/span>JAK POLICZY\u0106 UTRACONE LATA \u017bYCIA?<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n<p>Badaczki analizuj\u0105c przyczyny tych zgon\u00f3w i ich znaczenie dla spo\u0142ecze\u0144stwa zastosowa\u0142y zamiast tradycyjnych wsp\u00f3\u0142czynnik\u00f3w zgon\u00f3w wsp\u00f3\u0142czynnik SEYLL &#8211; oparty o utracone lata \u017cycia. To wsp\u00f3\u0142czynnik do\u015b\u0107 nowy, ale stosowany ju\u017c na \u015bwiecie, m.in. przez \u015awiatow\u0105 Organizacj\u0119 Zdrowia. SEYLL &#8211; w uproszczeniu &#8211; uwzgl\u0119dnia, ile lat utraci\u0142a przedwcze\u015bnie zmar\u0142a osoba. &#8222;Kiedy\u015b uwzgl\u0119dnia\u0142o si\u0119 w tym wsp\u00f3\u0142czynniku d\u0142ugo\u015b\u0107 \u017cycia w Japonii, bo Japo\u0144czycy bij\u0105 rekordy w d\u0142ugowieczno\u015bci. Teraz oblicza si\u0119 to wed\u0142ug specjalnych tablic, skonstruowanych w oparciu o najni\u017csze obserwowane wska\u017aniki umieralno\u015bci dla ka\u017cdej grupy wieku w krajach licz\u0105cych ponad 5 milion\u00f3w ludno\u015bci&#8221; &#8211; m\u00f3wi dr Pikala. Tablice te wykazuj\u0105, ile powinna &#8211; w modelowej sytuacji &#8211; prze\u017cy\u0107 osoba w danym wieku. Wed\u0142ug tego wska\u017anika np. \u015bmier\u0107 noworodka oznacza 86 utraconych lat \u017cycia, 30-latka to 54 lat straty, 60-latka &#8211; 27 lat, a 100-latka to 2 utracone lata \u017cycia.<\/p>\n<p>&#8222;Utracone lata \u017cycia s\u0105 o tyle lepszym miernikiem, \u017ce bardziej uwzgl\u0119dniaj\u0105 skutki spo\u0142eczne i ekonomiczne przedwczesnej umieralno\u015bci&#8221; &#8211; m\u00f3wi badaczka z \u0142\u00f3dzkiego UM. I podaje przyk\u0142ad, \u017ce zgony os\u00f3b m\u0142odych s\u0105 dla spo\u0142ecze\u0144stwa wi\u0119kszym obci\u0105\u017ceniem ni\u017c os\u00f3b w s\u0119dziwym wieku.<\/p>\n<p>Z wylicze\u0144 wynika, \u017ce w przeliczeniu na 10 tys. mieszka\u0144c\u00f3w Polski w 2000 r. m\u0119\u017cczy\u017ani tracili 2500 lat \u017cycia, a w 2014 r. mniej, bo prawie 2200 lat. U kobiet wsp\u00f3\u0142czynnik ten wynosi\u0142 odpowiednio 1430 i 1270 lat. Najwi\u0119ksi z\u0142odzieje \u017cycia w Polsce to choroby uk\u0142adu kr\u0105\u017cenia, nowotwory z\u0142o\u015bliwe, zewn\u0119trzne przyczyny zgon\u00f3w (w tym przede wszystkim wypadki komunikacyjne i samob\u00f3jstwa) oraz choroby uk\u0142ad\u00f3w trawiennego i oddechowego.<\/p>\n<h3><span class=\"ez-toc-section\" id=\"TRZY_GRUPY_PRZYCZYN\"><\/span>TRZY GRUPY PRZYCZYN<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n<p>Naukowcy podzielili przyczyny zgonu na trzy najwa\u017cniejsze grupy. W pierwszej grupie s\u0105 m.in. choroby zaka\u017ane, paso\u017cytnicze, zwi\u0105zane z ci\u0105\u017c\u0105 i porodem, a tak\u017ce niedo\u017cywieniem. &#8222;To grupa istotna w krajach s\u0142abo rozwini\u0119tych, ale w Polsce &#8211; najrzadziej spotykana&#8221; &#8211; skomentowa\u0142a dr Pikala. Drug\u0105 grup\u0105 przyczyn zgon\u00f3w s\u0105 przewlek\u0142e choroby niezaka\u017ane &#8211; m.in. nowotwory czy choroby uk\u0142adu kr\u0105\u017cenia. &#8222;To najcz\u0119stszy pow\u00f3d zgon\u00f3w w krajach rozwini\u0119tych, r\u00f3wnie\u017c w Polsce&#8221; &#8211; powiedzia\u0142a rozm\u00f3wczyni PAP. Trzecia za\u015b grupa to zewn\u0119trzne przyczyny zgonu &#8211; wypadki, samob\u00f3jstwa.<\/p>\n<h3><span class=\"ez-toc-section\" id=\"PROSIMY_NIE_PALIC\"><\/span>PROSIMY NIE PALI\u0106!<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n<p>Druga grupa przyczyn \u015bmierci &#8211; przewlek\u0142e choroby niezaka\u017ane &#8211; to w Polsce prawie 80 proc. wszystkich utraconych lat \u017cycia m\u0119\u017cczyzn i 90 proc. utraconych lat kobiet. Chocia\u017c wsp\u00f3\u0142czynnik SEYLL w przypadku tych przyczyn spada (to dobry znak), s\u0105 grupy os\u00f3b, w kt\u00f3rych obserwuje si\u0119 niekorzystne zmiany. &#8222;Na przyk\u0142ad zwi\u0119ksza si\u0119 liczba lat \u017cycia utraconych przez kobiety z powodu nowotwor\u00f3w, zw\u0142aszcza raka p\u0142uc&#8221; &#8211; opowiada dr Pikala. I dodaje: &#8222;Zaskakuj\u0105ce jest, \u017ce odsetek lat \u017cycia utraconych z powodu raka p\u0142uc jest wy\u017cszy ni\u017c z powodu raka piersi. Do niedawna by\u0142o odwrotnie&#8221; &#8211; opowiada badaczka.<\/p>\n<p>A to oczywi\u015bcie sprawka papieros\u00f3w. Dr Pikala opowiada, \u017ce w ostatnim 15-leciu odsetek pal\u0105cych m\u0119\u017cczyzn spad\u0142 z 43 do 33 proc. A odsetek pal\u0105cych kobiet si\u0119 nie zmieni\u0142 &#8211; utrzymuje si\u0119 na poziomie 23 proc. To, \u017ce rak p\u0142uc u kobiet jest teraz silniej widoczny w przyczynach zgonu, ma te\u017c zwi\u0105zek z kultur\u0105 palenia. Co druga kobieta, kt\u00f3ra urodzi\u0142a si\u0119 mi\u0119dzy 1940 a 1960 r. jest (lub by\u0142a) palaczk\u0105. &#8222;Dopiero teraz &#8211; obserwuj\u0105c przyczyny zgon\u00f3w &#8211; widzimy skutki tak wysokiego odsetka palaczek z tamtych rocznik\u00f3w&#8221; &#8211; opowiada dr Pikala.<\/p>\n<h3><span class=\"ez-toc-section\" id=\"U_MEZCZYZN_SAMOBOJSTW_WIECEJ_NIZ_WYPADKOW\"><\/span>U M\u0118\u017bCZYZN SAMOB\u00d3JSTW WI\u0118CEJ NI\u017b WYPADK\u00d3W<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n<p>Zewn\u0119trzne przyczyny zgon\u00f3w (trzecia grupa) odpowiadaj\u0105 za 15,7 proc. utraconych lat \u017cycia u m\u0119\u017cczyzn i 5,3 proc. u kobiet. W tej grupie przyczyn najwi\u0119cej lat zabieraj\u0105 Polakom wypadki komunikacyjne. &#8222;Ale tu mamy trendy spadkowe&#8221; &#8211; komentuje dr Pikala. Ale dodaje, \u017ce ju\u017c w przypadku samob\u00f3jstw o korzystnych zmianach raczej nie mo\u017ce by\u0107 mowy. Problem dotyczy zw\u0142aszcza samob\u00f3jstw m\u0119\u017cczyzn mieszkaj\u0105cych w ma\u0142ych miasteczkach i na wsiach. &#8222;Od 2006 r. w\u015br\u00f3d m\u0119\u017cczyzn liczba zgon\u00f3w z powodu samob\u00f3jstw przekracza liczb\u0119 ofiar wypadk\u00f3w komunikacyjnych. Podobne tendencje obserwuje si\u0119 i w innych krajach Europy Wschodniej&#8221; &#8211; m\u00f3wi statystyk.<\/p>\n<p>&#8222;To przez wielu autor\u00f3w t\u0142umaczonych jest tym, \u017ce na skutek zmian spo\u0142eczno-ekonomicznych wielu m\u0119\u017cczyzn odczuwa zmniejszanie swoich szans na rynku pracy, co cz\u0119sto jest przez nich postrzegane jako wykluczenie spo\u0142eczne i mo\u017ce prowadzi\u0107 do samob\u00f3jstw&#8221; &#8211; opowiada. Sugeruje, \u017ce liczba samob\u00f3jstw mo\u017ce si\u0119 te\u017c wi\u0105za\u0107 z rosn\u0105c\u0105 ilo\u015bci\u0105 wypijanego alkoholu. W Polsce spo\u017cycie alkoholu na 1 mieszka\u0144ca od 2000 r. systematycznie ro\u015bnie: od 7,1 l do 9,4 l czystego alkoholu w 2014 r. Jak zwraca uwag\u0119 dr Pikala, statystyki zawy\u017cane s\u0105 przez mieszkaj\u0105cych w mniejszych miastach i wsiach m\u0119\u017cczyzn z wykszta\u0142ceniem \u015brednim i podstawowym.<\/p>\n<h3><span class=\"ez-toc-section\" id=\"SZCZEPIENIA_%E2%80%93_ZALEGLOSC_DO_NADROBIENIA\"><\/span>SZCZEPIENIA &#8211; ZALEG\u0141O\u015a\u0106 DO NADROBIENIA<span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h3>\n<p>Je\u015bli chodzi o grup\u0119 zgon\u00f3w zwi\u0105zan\u0105 z chorobami zaka\u017anymi, niedo\u017cywieniem, ci\u0105\u017c\u0105 i po\u0142ogiem (pierwsza grupa zgon\u00f3w) &#8211; mamy tu &#8211; je\u015bli chodzi o wsp\u00f3\u0142czynnik SEYLL &#8211; trend spadkowy. &#8222;Niemniej jednak mamy problem dotycz\u0105cy zaka\u017ce\u0144 g\u00f3rnych i dolnych dr\u00f3g oddechowych. Tu obserwujemy trend rosn\u0105cy&#8221; &#8211; opowiada dr Pikala. I dodaje: &#8222;autorzy r\u00f3\u017cnych opracowa\u0144 t\u0142umacz\u0105 to mi\u0119dzy innymi niech\u0119ci\u0105 Polak\u00f3w do szczepie\u0144 przeciw grypie&#8221;. Podczas gdy Rada Europejska rekomenduje, by szczepi\u0142o si\u0119 75 proc. obywateli, statystyki pokazuj\u0105, \u017ce przeciw grypie szczepi si\u0119 nie wi\u0119cej ni\u017c 5 proc. Polak\u00f3w. To nie zapewnia wystarczaj\u0105cej redukcji zachorowa\u0144.<\/p>\n<p>Zapytana o to, jak Polacy mog\u0105 zadba\u0107 o to, by ich \u017cycie trwa\u0142o jak najd\u0142u\u017cej, dr Pikala odpowiada: &#8222;Porady s\u0105 proste: prowadzi\u0107 zdrowy tryb \u017cycia, nie mie\u0107 na\u0142og\u00f3w, dba\u0107 o aktywno\u015b\u0107 fizyczn\u0105, regularnie si\u0119 bada\u0107 oraz szczepi\u0107&#8221;.<\/p>\n<p>PAP &#8211; Nauka w Polsce, Ludwika Tomala<\/p>\n<p>\u0179r\u00f3d\u0142o:\u00a0<a href=\"http:\/\/www.naukawpolsce.pap.pl\/\">www.naukawpolsce.pap.pl<\/a><\/p>\n<\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Rak p\u0142uc kradnie ju\u017c Polkom wi\u0119cej lat \u017cycia ni\u017c rak piersi. A u m\u0119\u017cczyzn roczna liczba samob\u00f3jstw przerasta liczb\u0119 ofiar wypadk\u00f3w komunikacyjnych. Badaczki z \u0141odzi przyjrza\u0142y si\u0119, dlaczego Polacy nie \u017cyj\u0105 tak d\u0142ugo, jakby mogli. &#8222;Chcia\u0142y\u015bmy zbada\u0107, kt\u00f3re przyczyny zgonu s\u0105 teraz w Polsce najbardziej istotne z ekonomicznego i spo\u0142ecznego punktu widzenia. I jak to [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":17,"featured_media":1329,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"sync_status":"","episode_type":"","audio_file":"","castos_file_data":"","podmotor_file_id":"","cover_image":"","cover_image_id":"","duration":"","filesize":"","filesize_raw":"","date_recorded":"","explicit":"","block":"","footnotes":""},"categories":[260],"tags":[131,272,46,142],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v20.13 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi &ndash; Nauka To Lubi\u0119<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"pl_PL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi &ndash; Nauka To Lubi\u0119\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Rak p\u0142uc kradnie ju\u017c Polkom wi\u0119cej lat \u017cycia ni\u017c rak piersi. A u m\u0119\u017cczyzn roczna liczba samob\u00f3jstw przerasta liczb\u0119 ofiar wypadk\u00f3w komunikacyjnych. Badaczki z \u0141odzi przyjrza\u0142y si\u0119, dlaczego Polacy nie \u017cyj\u0105 tak d\u0142ugo, jakby mogli. &#8222;Chcia\u0142y\u015bmy zbada\u0107, kt\u00f3re przyczyny zgonu s\u0105 teraz w Polsce najbardziej istotne z ekonomicznego i spo\u0142ecznego punktu widzenia. I jak to [&hellip;]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Nauka To Lubi\u0119\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2017-12-05T16:57:54+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2017-12-05T16:59:07+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2017\/12\/cigarette-1184064.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"900\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"1200\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Redakcja NTL\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Napisane przez\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Redakcja NTL\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Szacowany czas czytania\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"6 minut\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\"},\"author\":{\"name\":\"Redakcja NTL\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64\"},\"headline\":\"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi\",\"datePublished\":\"2017-12-05T16:57:54+00:00\",\"dateModified\":\"2017-12-05T16:59:07+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\"},\"wordCount\":1235,\"commentCount\":8,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\"},\"keywords\":[\"choroby\",\"papierosy\",\"rak\",\"\u015bmier\u0107\"],\"articleSection\":[\"Cz\u0142owiek\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\",\"name\":\"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi &ndash; Nauka To Lubi\u0119\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website\"},\"datePublished\":\"2017-12-05T16:57:54+00:00\",\"dateModified\":\"2017-12-05T16:59:07+00:00\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Cz\u0142owiek\",\"item\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/kategoria\/czlowiek\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":3,\"name\":\"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\",\"name\":\"Nauka To Lubi\u0119\",\"description\":\"Oficjalna strona Fundacji Nauka. To Lubi\u0119\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\",\"name\":\"Nauka To Lubi\u0119\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg\",\"width\":541,\"height\":194,\"caption\":\"Nauka To Lubi\u0119\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\"}},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64\",\"name\":\"Redakcja NTL\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/author\/redakcja\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi &ndash; Nauka To Lubi\u0119","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi &ndash; Nauka To Lubi\u0119","og_description":"Rak p\u0142uc kradnie ju\u017c Polkom wi\u0119cej lat \u017cycia ni\u017c rak piersi. A u m\u0119\u017cczyzn roczna liczba samob\u00f3jstw przerasta liczb\u0119 ofiar wypadk\u00f3w komunikacyjnych. Badaczki z \u0141odzi przyjrza\u0142y si\u0119, dlaczego Polacy nie \u017cyj\u0105 tak d\u0142ugo, jakby mogli. &#8222;Chcia\u0142y\u015bmy zbada\u0107, kt\u00f3re przyczyny zgonu s\u0105 teraz w Polsce najbardziej istotne z ekonomicznego i spo\u0142ecznego punktu widzenia. I jak to [&hellip;]","og_url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/","og_site_name":"Nauka To Lubi\u0119","article_published_time":"2017-12-05T16:57:54+00:00","article_modified_time":"2017-12-05T16:59:07+00:00","og_image":[{"width":900,"height":1200,"url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2017\/12\/cigarette-1184064.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"Redakcja NTL","twitter_card":"summary_large_image","twitter_misc":{"Napisane przez":"Redakcja NTL","Szacowany czas czytania":"6 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/"},"author":{"name":"Redakcja NTL","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64"},"headline":"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi","datePublished":"2017-12-05T16:57:54+00:00","dateModified":"2017-12-05T16:59:07+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/"},"wordCount":1235,"commentCount":8,"publisher":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization"},"keywords":["choroby","papierosy","rak","\u015bmier\u0107"],"articleSection":["Cz\u0142owiek"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/","name":"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi &ndash; Nauka To Lubi\u0119","isPartOf":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website"},"datePublished":"2017-12-05T16:57:54+00:00","dateModified":"2017-12-05T16:59:07+00:00","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/co-najbardziej-skraca-zycie-polakom-przeanalizowaly-to-badaczki-z-lodzi\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/naukatolubie.pl\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Cz\u0142owiek","item":"https:\/\/naukatolubie.pl\/kategoria\/czlowiek\/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"Co najbardziej skraca \u017cycie Polakom? Przeanalizowa\u0142y to badaczki z \u0141odzi"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/","name":"Nauka To Lubi\u0119","description":"Oficjalna strona Fundacji Nauka. To Lubi\u0119","publisher":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/naukatolubie.pl\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization","name":"Nauka To Lubi\u0119","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg","contentUrl":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg","width":541,"height":194,"caption":"Nauka To Lubi\u0119"},"image":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/"}},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64","name":"Redakcja NTL","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/author\/redakcja\/"}]}},"amp_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1328"}],"collection":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/17"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1328"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1328\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1330,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1328\/revisions\/1330"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1329"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1328"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1328"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1328"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}