{"id":2405,"date":"2020-11-08T08:00:30","date_gmt":"2020-11-08T07:00:30","guid":{"rendered":"http:\/\/www.naukatolubie.pl\/?p=2405"},"modified":"2020-10-23T11:58:30","modified_gmt":"2020-10-23T09:58:30","slug":"w-bulgarii-odkryto-polska-szable-z-okresu-powstania-styczniowego","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/naukatolubie.pl\/w-bulgarii-odkryto-polska-szable-z-okresu-powstania-styczniowego\/","title":{"rendered":"W Bu\u0142garii odkryto polsk\u0105 szabl\u0119 z okresu Powstania Styczniowego"},"content":{"rendered":"
<\/p>\n
Sk\u0105d szabla z polsk\u0105 inskrypcj\u0105 znalaz\u0142a si\u0119 w Bu\u0142garii? To nadal nie jest jasne. Do prof. Piotra Dyczka z O\u015brodka Bada\u0144 nad Antykiem UW, kt\u00f3ry prowadzi szereg projekt\u00f3w badawczych w Bu\u0142garii, zwr\u00f3cili si\u0119 we wrze\u015bniu pracownicy Muzeum Archeologicznego w Wielkim Tyrnowie, bo na broni dostrzegli polskie inskrypcje.<\/p>\n
Ze wst\u0119pnych ogl\u0119dzin szabli wynika, \u017ce szabla by\u0142a przerabiana; pierwotnie by\u0142a tzw. szabl\u0105 patriotyczn\u0105. Taki ich typ by\u0142 szczeg\u00f3lnie popularny w latach 1861-1864 na terenie Galicji. By\u0142a to bro\u0144 wzorowana na XVIII-wiecznych szablach i karabelach z motywami patriotycznymi – Or\u0142em, Pogoni\u0105 oraz napisem.<\/p>\n
„Najcz\u0119\u015bciej by\u0142o to +Vivat najwy\u017csza w\u0142adza szlachty, Vivat Wolne Sejmiki i Pos\u0142y+ z litewsk\u0105 Pogoni\u0105, a na drugiej stronie +Vivat Szlachcic Pan i fundator wojska, Vivat wola i dobro powszechno\u015bci+. I dok\u0142adnie taka symbolika i napisy znajduj\u0105 si\u0119 na szabli z Bu\u0142garii” – dodaje prof. Dyczek.<\/p>\n
„Prawdopodobnie szabla to zdobycz oficera armii carskiej bior\u0105cego udzia\u0142 w t\u0142umieniu Powstania Styczniowego w 1863 i 1864 r., kt\u00f3ry nast\u0119pnie oprawi\u0142 j\u0105 w srebrn\u0105 r\u0119koje\u015b\u0107 szaszki, czyli szabli o r\u0119koje\u015bci otwartej z rozdwojon\u0105 g\u0142owic\u0105” – przypuszcza prof. Piotr Dyczek.<\/p><\/blockquote>\n
Ten sam oficer kawalerii lub dow\u00f3dca kozak\u00f3w zapewne uczestniczy\u0142 p\u00f3\u017aniej w innym konflikcie zbrojnym – wojnie rosyjsko-tureckiej w latach 1877\u20131878 i u\u017cywa\u0142 szabli do walki – a taki jej typ – szaszak by\u0142 wygodny do walki z konia. Walki te toczy\u0142y si\u0119 r\u00f3wnie\u017c w okolicy Tyrnowa Wielkiego. Ze wst\u0119pnych ustale\u0144 naukowc\u00f3w wynika, \u017ce szabl\u0119 odkryto w jednej ze wsi obok tego miasta. W celu wyja\u015bnienia jej proweniencji powo\u0142ano specjalny mi\u0119dzynarodowy zesp\u00f3\u0142.<\/p>\n
Prof. Dyczek przypomina, \u017ce wojna rosyjsko-turecka mia\u0142a kardynalne znaczenie dla Bu\u0142gar\u00f3w, bo prawie od 500 latach zaboru osma\u0144skiego (od 1398 r.) wyzwolono w\u00f3wczas teren obecnej Bu\u0142garii. W nocy 27 czerwca 1877 wojska rosyjskie pod dow\u00f3dztwem gen. Dragomirowa sforsowa\u0142y Dunaj w rejonie Swisztowa, po czym w tym miejscu przeprawi\u0142y si\u0119 si\u0142y g\u0142\u00f3wne.<\/p>\n
„By\u0142o to dok\u0142adnie to samo miejsce, gdzie prowadzimy wykopaliska” – przypomina prof. Dyczek. Warszawscy archeolodzy badaj\u0105 staro\u017cytne Novae (ko\u0142o miasta Swisztow) od ponad p\u00f3\u0142 wieku. Novae by\u0142o obozem legionowym wybudowanym w I w. n.e. przez rzymski legion, jako sta\u0142a baza I Legionu Italskiego na limesie (granicy cesarstwa) dolnodunajskim w prowincji Mesia Inferior. Nie jest jednak jasne, gdzie dok\u0142adnie odkryto szabl\u0119 – zapewne gdzie\u015b w tej okolicy – uwa\u017ca prof. Dyczek.<\/p><\/blockquote>\n
PAP – Nauka w Polsce, Szymon Zdzieb\u0142owski<\/p>\n