{"id":2735,"date":"2021-01-24T22:48:41","date_gmt":"2021-01-24T21:48:41","guid":{"rendered":"http:\/\/www.naukatolubie.pl\/?p=2735"},"modified":"2021-01-29T17:59:12","modified_gmt":"2021-01-29T16:59:12","slug":"lawina-fotonow-na-okladce-nature-zbadana-m-in-przez-polakow","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/naukatolubie.pl\/lawina-fotonow-na-okladce-nature-zbadana-m-in-przez-polakow\/","title":{"rendered":"Lawina foton\u00f3w na ok\u0142adce Nature – zbadana m.in. przez Polak\u00f3w"},"content":{"rendered":"
Czasem jeden foton mo\u017ce uruchomi\u0107 ca\u0142\u0105 lawin\u0119 kolejnych. I wtedy ledwo o\u015bwietlony materia\u0142 zaczyna bardzo jasno \u015bwieci\u0107. Po raz pierwszy uda\u0142o si\u0119 uzyska\u0107 lawinow\u0105 emisj\u0119 foton\u00f3w w nanomateria\u0142ach. Badania z udzia\u0142em Polak\u00f3w, kt\u00f3re mog\u0105 znale\u017a\u0107 zastosowanie w mikroskopii superrozdzielczej, znalaz\u0142y si\u0119 na ok\u0142adce presti\u017cowego tygodnika „Nature”.<\/strong><\/p>\n
\n
Chocia\u017c zjawisko lawinowej emisji foton\u00f3w znane jest od kilku dekad, to dot\u0105d uzyskiwano je tylko w du\u017cych, makroskopowych obiektach – np. monokryszta\u0142ach; cz\u0119sto tylko w bardzo niskich temperaturach. Teraz naukowcy zaprezentowali to zjawisko w temperaturze pokojowej w nanomateria\u0142ach – strukturach o \u015brednicy 25-30 nm (czyli w obiektach tylko kilka razy wi\u0119kszych ni\u017c bia\u0142ka w kom\u00f3rkach).<\/p>\n
Te opracowane przez badaczy male\u0144kie latarenki s\u0105 nanokoloidami \u2013 ich powierzchni\u0119 mo\u017cna tak zmodyfikowa\u0107, by w spos\u00f3b trwa\u0142y by\u0142y zawieszone w wodzie i nie opada\u0142y na dno. A to pierwszy krok do tego, by te struktury otoczy\u0107 na przyk\u0142ad bia\u0142kami i wprowadzi\u0107 do kom\u00f3rek, gdzie za ich pomoc\u0105 mo\u017cna b\u0119dzie obserwowa\u0107 miejsca lub \u015bledzi\u0107 procesy odpowiadaj\u0105ce za funkcjonowanie \u017cywych kom\u00f3rek.<\/p>\n
Aby zapali\u0107 tak\u0105 nanolatarenk\u0119, nale\u017cy j\u0105 o\u015bwietli\u0107 \u015bwiat\u0142em podczerwonym (o\u00a0d\u0142ugo\u015bci fali 1064 nm). A to kolejny plus rozwi\u0105zania. Takie \u015bwiat\u0142o jest bowiem szczeg\u00f3lnie przyjazne w badaniu \u017cywych kom\u00f3rek – \u0142atwo przechodzi przez tkanki, eliminuje spontaniczne \u015bwiecenie kom\u00f3rek (to problem przy wzbudzaniu za pomoc\u0105 \u015bwiat\u0142a UV), a w dodatku nie uszkadza struktur biologicznych w kom\u00f3rce.<\/p>\n
Kolejn\u0105 zalet\u0105 jest r\u00f3wnie\u017c to, \u017ce obrazy o wysokiej rozdzielczo\u015bci mo\u017cna wykona\u0107 z pomoc\u0105 nieco zmodyfikowanego mikroskopu konfokalnego, kt\u00f3ry jest dost\u0119pny prawie w ka\u017cdym laboratorium biologicznym. Badania pokaza\u0142y, \u017ce takie nanolatarenki mo\u017cna wykorzysta\u0107 do obrazowania struktur z rozdzielczo\u015bci\u0105 70 nm (jak dot\u0105d, taka rozdzielczo\u015b\u0107 optyczna mo\u017cliwa jest do uzyskania tylko w znacznie dro\u017cszych i du\u017co bardziej z\u0142o\u017conych mikroskopach superrozdzielczych).<\/p>\n