{"id":3759,"date":"2021-06-09T18:31:04","date_gmt":"2021-06-09T16:31:04","guid":{"rendered":"http:\/\/www.naukatolubie.pl\/?p=3759"},"modified":"2021-11-04T15:02:38","modified_gmt":"2021-11-04T14:02:38","slug":"sezon-na-kleszcze","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/","title":{"rendered":"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik"},"content":{"rendered":"<p><strong>Mamy czerwiec, wi\u0119c dla wielu z nas rozpoczyna si\u0119 okres letnich podr\u00f3\u017cy, biwak\u00f3w i wypoczynku na \u0142onie natury. Lato to tak\u017ce sezon na kleszcze, a ja w tym artykule opowiem Ci co nieco o tych paj\u0119czakach. Podpowiem te\u017c, jak unika\u0107 kleszczy i jak je usuwa\u0107, je\u015bli dojdzie ju\u017c do ugryzienia. W tym artykule opowiem, jakie s\u0105 objawy boreliozy i jak mo\u017ce by\u0107 dla nas niebezpieczna.<\/strong><\/p>\n<div id=\"ez-toc-container\" class=\"ez-toc-v2_0_65 counter-hierarchy ez-toc-counter ez-toc-custom ez-toc-container-direction\">\n<p class=\"ez-toc-title\">Spis tre\u015bci<\/p>\n<label for=\"ez-toc-cssicon-toggle-item-662d6a9066d59\" class=\"ez-toc-cssicon-toggle-label\"><span class=\"\"><span class=\"eztoc-hide\" style=\"display:none;\">Toggle<\/span><span class=\"ez-toc-icon-toggle-span\"><svg style=\"fill: #999;color:#999\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" class=\"list-377408\" width=\"20px\" height=\"20px\" viewBox=\"0 0 24 24\" fill=\"none\"><path d=\"M6 6H4v2h2V6zm14 0H8v2h12V6zM4 11h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2zM4 16h2v2H4v-2zm16 0H8v2h12v-2z\" fill=\"currentColor\"><\/path><\/svg><svg style=\"fill: #999;color:#999\" class=\"arrow-unsorted-368013\" xmlns=\"http:\/\/www.w3.org\/2000\/svg\" width=\"10px\" height=\"10px\" viewBox=\"0 0 24 24\" version=\"1.2\" baseProfile=\"tiny\"><path d=\"M18.2 9.3l-6.2-6.3-6.2 6.3c-.2.2-.3.4-.3.7s.1.5.3.7c.2.2.4.3.7.3h11c.3 0 .5-.1.7-.3.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7zM5.8 14.7l6.2 6.3 6.2-6.3c.2-.2.3-.5.3-.7s-.1-.5-.3-.7c-.2-.2-.4-.3-.7-.3h-11c-.3 0-.5.1-.7.3-.2.2-.3.5-.3.7s.1.5.3.7z\"\/><\/svg><\/span><\/span><\/label><input type=\"checkbox\"  id=\"ez-toc-cssicon-toggle-item-662d6a9066d59\"  aria-label=\"Toggle\" \/><nav><ul class='ez-toc-list ez-toc-list-level-1 ' ><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-1\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Czy_kiedys_bylo_mniej_kleszczy\" title=\"Czy kiedy\u015b by\u0142o mniej kleszczy?\">Czy kiedy\u015b by\u0142o mniej kleszczy?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-2\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Wszystkiemu_winne_zmiany_klimatu\" title=\"Wszystkiemu winne zmiany klimatu?\">Wszystkiemu winne zmiany klimatu?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-3\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Czy_to_juz_borelioza_Rumien_obrzek_%E2%80%93_jak_rozpoznac_i_co_z_tym_zrobic\" title=\"Czy to ju\u017c borelioza? Rumie\u0144, obrz\u0119k \u2013 jak rozpozna\u0107 i co z tym zrobi\u0107?\">Czy to ju\u017c borelioza? Rumie\u0144, obrz\u0119k \u2013 jak rozpozna\u0107 i co z tym zrobi\u0107?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-4\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Czym_w_zasadzie_jest_borelioza_Skutki_zakazenia_bakteryjnego\" title=\"Czym w zasadzie jest borelioza? Skutki zaka\u017cenia bakteryjnego\">Czym w zasadzie jest borelioza? Skutki zaka\u017cenia bakteryjnego<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-5\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Jak_unikac_kleszczy_i_jak_atakuja_swoje_ofiary\" title=\"Jak unika\u0107 kleszczy i jak atakuj\u0105 swoje ofiary?\">Jak unika\u0107 kleszczy i jak atakuj\u0105 swoje ofiary?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-6\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Jak_sie_chronic_przed_kleszczami\" title=\"Jak si\u0119 chroni\u0107 przed kleszczami?\">Jak si\u0119 chroni\u0107 przed kleszczami?<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-7\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Jak_wyjac_kleszcza_Tego_nie_rob_nigdy\" title=\"Jak wyj\u0105\u0107 kleszcza? Tego nie r\u00f3b nigdy!\">Jak wyj\u0105\u0107 kleszcza? Tego nie r\u00f3b nigdy!<\/a><\/li><li class='ez-toc-page-1 ez-toc-heading-level-2'><a class=\"ez-toc-link ez-toc-heading-8\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#Jak_pozbyc_sie_kleszcza_w_bezpieczny_sposob\" title=\"Jak pozby\u0107 si\u0119 kleszcza w bezpieczny spos\u00f3b?\">Jak pozby\u0107 si\u0119 kleszcza w bezpieczny spos\u00f3b?<\/a><\/li><\/ul><\/nav><\/div>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Czy_kiedys_bylo_mniej_kleszczy\"><\/span><strong>Czy kiedy\u015b by\u0142o mniej kleszczy?<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Jako\u015b nie pami\u0119tam z dzieci\u0144stwa kleszczy, a przecie\u017c biega\u0142em na bosaka w wysokich trawach. Chodzi\u0142em te\u017c na d\u0142ugie spacery w lesie i spa\u0142em oczywi\u015bcie pod namiotem. Czy rzeczywi\u015bcie dzisiaj kleszczy jest wi\u0119cej ni\u017c by\u0142o kiedy\u015b? A mo\u017ce to po prostu z\u0142udzenie, kt\u00f3remu wszyscy ulegamy, gdy wspominamy czasy wczesnej m\u0142odo\u015bci?<a href=\"https:\/\/zrzutka.pl\/z\/wwwnaukatolubiepl\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"alignnone size-full wp-image-3510\" src=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51.png\" alt=\"Wesprzyj zrzutk\u0119 Nauka. To Lubi\u0119\" width=\"2480\" height=\"520\" srcset=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51.png 2480w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51-300x63.png 300w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51-1024x215.png 1024w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51-768x161.png 768w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51-1536x322.png 1536w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/05\/51-2048x429.png 2048w\" sizes=\"(max-width: 2480px) 100vw, 2480px\" \/><\/a><\/p>\n<p>Dane statystyczne jasno pokazuj\u0105, \u017ce o \u017cadnym z\u0142udzeniem nie ma mowy. W 2017 roku w Polsce zarejestrowano oko\u0142o 20 tysi\u0119cy przypadk\u00f3w zachorowa\u0144 na borelioz\u0119 wywo\u0142an\u0105 przez ugryzienie kleszcza. Dziesi\u0119\u0107 lat wcze\u015bniej takich przypadk\u00f3w by\u0142o nieco ponad 4 tysi\u0105ce, a wi\u0119c pi\u0119\u0107 razy mniej. Dziesi\u0119\u0107 lat! Sk\u0105d ten wzrost?<a href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-scaled.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"alignnone size-full wp-image-3762\" src=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-scaled.jpg\" alt=\"Jak unika\u0107 kleszczy?\" width=\"2560\" height=\"1709\" srcset=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-scaled.jpg 2560w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-300x200.jpg 300w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-1024x683.jpg 1024w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-768x513.jpg 768w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-1536x1025.jpg 1536w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/pexels-cliford-mervil-2398220-2048x1367.jpg 2048w\" sizes=\"(max-width: 2560px) 100vw, 2560px\" \/><\/a><\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Wszystkiemu_winne_zmiany_klimatu\"><\/span><strong>Wszystkiemu winne zmiany klimatu?<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Wielu naukowc\u00f3w wskazuje na zmiany klimatyczne. Coraz mniej mro\u017ane zimy coraz d\u0142u\u017csze lata z coraz mniejsz\u0105 ilo\u015bci\u0105 opad\u00f3w. Oczywi\u015bcie samych ugryzie\u0144 przez kleszcze jest wielokrotnie wi\u0119cej ni\u017c zachorowa\u0144 na borelioz\u0119. Ocenia si\u0119, \u017ce kr\u0119tki boreliozy ma od 15 do 20 proc. kleszczy. Ugryzienie takiego kleszcza nie oznacza automatycznie, \u017ce przeka\u017ce on chorob\u0119. Cho\u0107 zdania lekarzy s\u0105 tutaj podzielone. <strong>Wielu twierdzi, \u017ce kleszcz musi by\u0107 wbity w sk\u00f3r\u0119 co najmniej 12 godzin, \u017ceby m\u00f3g\u0142 zarazi\u0107.<\/strong><\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Czy_to_juz_borelioza_Rumien_obrzek_%E2%80%93_jak_rozpoznac_i_co_z_tym_zrobic\"><\/span><strong>Czy to ju\u017c borelioza? Rumie\u0144, obrz\u0119k \u2013 jak rozpozna\u0107 i co z tym zrobi\u0107?<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Bakterie, kt\u00f3re wywo\u0142uj\u0105 borelioz\u0119 znajduj\u0105 si\u0119 w \u015blinie paj\u0119czaka, kt\u00f3r\u0105 ten wpuszcza do \u015brodka rany. \u015aliny jest wi\u0119cej, gdy wbity kleszcz jest podra\u017cniany. Gdy wi\u0119c zauwa\u017cymy kleszcza, trzeba go sprawnym ruchem usun\u0105\u0107. Nie zawsze jednak si\u0119 to udaje lub od uk\u0105szenia min\u0119\u0142o zbyt wiele czasu. <strong>Wtedy o tym, \u017ce do zaka\u017cenia dosz\u0142o, \u015bwiadczy bardzo charakterystycznie wygl\u0105daj\u0105cy, tak zwany rumie\u0144 w\u0119druj\u0105cy<\/strong>. Pojawia si\u0119 on od tygodnia do trzech tygodni po uk\u0105szeniu. Ten rumie\u0144, o kt\u00f3rym m\u00f3wi\u0119 to przebarwiona na czerwono i z czasem rozszerzaj\u0105ca si\u0119 obr\u0105czka, kt\u00f3ra w \u015brodku jest blada. Charakterystyczny jest nie tylko wygl\u0105d tej zmiany, ale tak\u017ce fakt, \u017ce w przeciwie\u0144stwie do wielu innych uk\u0105sze\u0144 czy np. alergii, ten rumie\u0144 po ugryzieniu kleszcza nie sw\u0119dzi ani nie piecze.<\/p>\n<p><a href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"alignnone size-full wp-image-3766\" src=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien.jpg\" alt=\"Borelioza rumie\u0144\" width=\"2000\" height=\"1335\" srcset=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien.jpg 2000w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien-300x200.jpg 300w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien-1024x684.jpg 1024w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien-768x513.jpg 768w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/borelioza-rumien-1536x1025.jpg 1536w\" sizes=\"(max-width: 2000px) 100vw, 2000px\" \/><\/a><\/p>\n<p>W zasadzie pojawienie si\u0119 rumienia to typowe objawy boreliozy i oznacza raczej pewne zainfekowane. Jedyne wyj\u015bcie wtedy to szybka wizyta u lekarza i kuracja antybiotykami, kt\u00f3ra mo\u017ce trwa\u0107 od 14 do nawet 30 dni. Je\u017celi kuracja zostanie wdro\u017cona szybko to jest w zasadzie w 100% skuteczna. Je\u015bli jednak zignorujesz pierwsze objawy, choroba mo\u017ce mie\u0107 katastrofalne skutki.<\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Czym_w_zasadzie_jest_borelioza_Skutki_zakazenia_bakteryjnego\"><\/span><strong>Czym w zasadzie jest borelioza? Skutki zaka\u017cenia bakteryjnego<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Borelioza jest chorob\u0105 wielouk\u0142adow\u0105, czyli atakuje ca\u0142y organizm, a skutki dzia\u0142ania bakterii rozci\u0105gaj\u0105 si\u0119 na wiele, wiele lat. Na pocz\u0105tku chory gor\u0105czkuje jest os\u0142abiony oraz boli go g\u0142owa. W zasadzie czuje si\u0119 tak, jak gdybym mia\u0142 gryp\u0119. Po kolejnych miesi\u0105cach dochodzi do zapalenia staw\u00f3w, a czasami zapalenia mi\u0119\u015bnia sercowego i opon m\u00f3zgowo-rdzeniowych. Nawet po wielu latach mo\u017ce dochodzi\u0107 do zapalenia sk\u00f3ry, przewlek\u0142ego zapalenia staw\u00f3w i powa\u017cnych powik\u0142a\u0144 neurologicznych, takich jak np. zapalenie nerw\u00f3w.<\/p>\n<p>Bakterie uszkadzaj\u0105 uk\u0142ad nerwowy poprzez uszkodzenie samych neuron\u00f3w, czyli kom\u00f3rek nerwowych. Bakterie wytwarzaj\u0105 toksyny, kt\u00f3re w d\u0142u\u017cszej perspektywie powoduj\u0105 zaburzenia pami\u0119ci, bezsenno\u015b\u0107, a nawet mog\u0105 powodowa\u0107 stany l\u0119kowe, podra\u017cnienia nerwu twarzowego czy dr\u0119twienie ko\u0144czyn j\u0119zyka.<\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_unikac_kleszczy_i_jak_atakuja_swoje_ofiary\"><\/span><strong>Jak unika\u0107 kleszczy i jak atakuj\u0105 swoje ofiary?<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Kleszcza naj\u0142atwiej z\u0142apa\u0107 wysokiej trawie, krzakach i zaro\u015blach. Kleszcz wyczuwa swoj\u0105 ofiar\u0119 nawet z kilkudziesi\u0119ciu metr\u00f3w. Tak, wyczuwa, bo kleszcze nie widz\u0105 tylko wyczuwaj\u0105 ofiar\u0119, reaguj\u0105c na podwy\u017cszon\u0105 temperatur\u0119, zapach potu i wydychany dwutlenek w\u0119gla. Dla nas to gaz bezbarwny i bez zapachu. U kleszczy dzia\u0142a to jednak inaczej.<\/p>\n<p><a href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-scaled.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"alignnone size-full wp-image-3763\" src=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-scaled.jpg\" alt=\"Jak unikn\u0105\u0107 kleszczy?\" width=\"2560\" height=\"1703\" srcset=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-scaled.jpg 2560w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-300x200.jpg 300w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-1024x681.jpg 1024w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-768x511.jpg 768w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-1536x1022.jpg 1536w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-uniknac-kleszczy-2048x1363.jpg 2048w\" sizes=\"(max-width: 2560px) 100vw, 2560px\" \/><\/a><\/p>\n<p>Swoj\u0105 drog\u0105 ciekawe, jak wygl\u0105da\u0142by \u015bwiat, otoczenie, odbierane, tak jak widzi je kleszcz. Czy raczej tak, jak wyczuwa je kleszcz. <strong>Kleszczy jest wi\u0119c wi\u0119cej tam, gdzie jest wi\u0119cej dzikich zwierz\u0105t, dlatego \u017ce to na dzikich zwierz\u0119tach szczeg\u00f3lnie ch\u0119tnie kleszcze \u017ceruj\u0105.<\/strong> Prawdopodobie\u0144stwo spotkania kleszcza na \u015bcie\u017ckach, kt\u00f3rymi w lesie poruszaj\u0105 si\u0119 dzikie zwierz\u0119ta jest kilkukrotnie wy\u017csze ni\u017c spotkanie go w wysokich trawach czy w zaro\u015blach. Troch\u0119 to przeczy intuicji, bo id\u0105c przez las i nie chc\u0105c z\u0142apa\u0107 kleszcza, lepiej przedziera\u0107 si\u0119 przez krzaki zaro\u015bla i wysokie trawy ni\u017c korzysta\u0107 ze \u015bcie\u017cek wydeptanych przez zwierz\u0119ta. Przynajmniej do takich wniosk\u00f3w doszli polscy naukowcy, kt\u00f3rzy ten temat, ten problem bardzo szczeg\u00f3\u0142owo badali.<\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_sie_chronic_przed_kleszczami\"><\/span><strong>Jak si\u0119 chroni\u0107 przed kleszczami?<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Przebywaj\u0105c w lesie nie siadaj na zwalonych pniach, bo to miejsca, w kt\u00f3rych bytuj\u0105 tak zwane nimfy m\u0142odociane. To mniejsze od g\u0142\u00f3wki od szpilki formy kleszczy. Niezale\u017cnie od tego, czy chodzisz po lesie czy parku, postaw na d\u0142ugie spodnie bluzk\u0119 z d\u0142ugim r\u0119kawem. Wchodz\u0105c w las ubierz wy\u017csze buty, a nie np. sanda\u0142y. Nogawki spodni wsad\u017a do \u015brodka skarpetek. Mo\u017ce ma\u0142o estetycznie, ale na pewno bezpiecznie. Na g\u0142ow\u0119 w\u0142\u00f3\u017c kapelusz albo chocia\u017c chustk\u0119. Po przyj\u015bciu do domu z takiego spaceru we\u017a prysznic i g\u0105bk\u0105 umyj ca\u0142e cia\u0142o. Wierzchnie odzienie wytrzep na wolnym powietrzu a nie w domu. Gdy ubranie jest jasne, \u0142atwiej wida\u0107 na nim kleszcze, cho\u0107 z punktu widzenia kleszcza nie ma znaczenia, czy chodzimy ubrani na jasno czy ciemno.<\/p>\n<p>Mimo tych \u015brodk\u00f3w ostro\u017cno\u015bci, dobrze jest stosowa\u0107 preparaty odstraszaj\u0105ce kleszcze, np. p\u0142yny w aerozolu i dodatkowo dobrze jest dok\u0142adnie sprawdza\u0107 ca\u0142e cia\u0142o. Kleszcze bardzo cz\u0119sto wgryzaj\u0105 si\u0119 w te miejsca, w kt\u00f3rych temperatura sk\u00f3ry jest nieco wy\u017csza, a nask\u00f3rek cie\u0144szy i wilgotny. St\u0105d szczeg\u00f3lnie dok\u0142adnie warto sprawdzi\u0107 pachy, pachwiny, sk\u00f3r\u0119 za uszami czy na granicy w\u0142os\u00f3w, mi\u0119dzy palcami czy w zgi\u0119ciach kolan i \u0142okci.<\/p>\n<p>Kleszcz nie wygryza si\u0119 od razu. Potrzebuje do tego troch\u0119 czasu. Po ciele mo\u017ce w\u0119drowa\u0107 nawet godzin\u0119 zanim znajdzie odpowiednie miejsce. Gdy na sk\u00f3rze znajdziesz kleszcza, kt\u00f3ry jeszcze nie zd\u0105\u017cy\u0142 si\u0119 wbi\u0107, wystarczy go w zasadzie strzepn\u0105\u0107. Gdy jednak paj\u0119czak ju\u017c si\u0119 wgryz\u0142 w sk\u00f3r\u0119, musisz go sprawnie usun\u0105\u0107.<\/p>\n<p><a href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-scaled.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" class=\"alignnone size-full wp-image-3767\" src=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-scaled.jpg\" alt=\"Jak wyj\u0105\u0107 kleszcza?\" width=\"2560\" height=\"1708\" srcset=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-scaled.jpg 2560w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-300x200.jpg 300w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-1024x683.jpg 1024w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-768x512.jpg 768w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-1536x1025.jpg 1536w, https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/jak-wyjac-kleszcza-2048x1367.jpg 2048w\" sizes=\"(max-width: 2560px) 100vw, 2560px\" \/><\/a><\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_wyjac_kleszcza_Tego_nie_rob_nigdy\"><\/span><strong>Jak wyj\u0105\u0107 kleszcza? Tego nie r\u00f3b nigdy!<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Powsta\u0142o wiele teorii na temat tego, jak wyj\u0105\u0107 kleszcze ze sk\u00f3ry. Niekt\u00f3re z nich s\u0105 rzeczywi\u015bcie bzdurne&#8230; Kleszcze wbitego w sk\u00f3r\u0119 nie wolno smarowa\u0107 olejem! To mia\u0142oby niby spowodowa\u0107, \u017ce nie b\u0119dzie on m\u00f3g\u0142 oddycha\u0107 i sam si\u0119 odczepi. Nie polewaj go r\u00f3wnie\u017c benzyn\u0105 ani spirytusem. To wszystko jest powa\u017cnym b\u0142\u0119dem! Takie post\u0119powanie zwi\u0119ksza prawdopodobie\u0144stwo zara\u017cenia, bo tak zatruwany kleszcz zwraca do naszego krwiobiegu ca\u0142\u0105 swoj\u0105 tre\u015b\u0107 \u017co\u0142\u0105dkow\u0105. Czyli innymi s\u0142owy po prostu wymiotuje\u2026 Je\u017celi kleszcz jest nosicielem boreliozy, w jego tre\u015bci \u017co\u0142\u0105dkowej jest bardzo du\u017co bakterii.<\/p>\n<h2><span class=\"ez-toc-section\" id=\"Jak_pozbyc_sie_kleszcza_w_bezpieczny_sposob\"><\/span><strong>Jak pozby\u0107 si\u0119 kleszcza w bezpieczny spos\u00f3b?<\/strong><span class=\"ez-toc-section-end\"><\/span><\/h2>\n<p>Kleszcza trzeba z\u0142apa\u0107 pincet\u0105 przy samej sk\u00f3rze i wzd\u0142u\u017c osi wk\u0142ucia po prostu wyrwa\u0107, wyci\u0105gn\u0105\u0107. Miejsce, w kt\u00f3rym si\u0119 znajduje to uk\u0105szenie trzeba bardzo dok\u0142adnie przetrze\u0107 spirytusem albo innym \u015brodkiem dezynfekuj\u0105cym. G\u0142owa kleszcza, nawet je\u017celi by\u0142 on nosicielem bakterii czy wirusa zapalenia opon m\u00f3zgowych, co ca\u0142e szcz\u0119\u015bcie w Polsce jest spor\u0105 rzadko\u015bci\u0105, sama w sobie nie stanowi zagro\u017cenia. <strong>St\u0105d nieprawd\u0105 jest twierdzenie, \u017ce gdy przy wyci\u0105ganiu cz\u0119\u015b\u0107 zwierz\u0119cia zostanie w naszej ranie oznacza to pewn\u0105 infekcj\u0119<\/strong>.<\/p>\n<p>Wirusy zapalenia m\u00f3zgu dostaj\u0105 si\u0119 do krwi cz\u0142owieka od razu po uk\u0105szeniu, ale bakterie boreliozy dopiero, przynajmniej zdaniem wi\u0119kszo\u015bci lekarzy, dopiero po kilkudziesi\u0119ciu godzinach. St\u0105d wyci\u0105gni\u0119cie kleszcza w pierwszej dobie po wk\u0142uciu zasadniczo zmniejsza prawdopodobie\u0144stwo infekcji. Magazynem kr\u0119tk\u00f3w boreliozy nie jest sam kleszcz, tylko dzikie zwierz\u0119ta, na kt\u00f3rych kleszcze \u017ceruj\u0105. A \u017ceruj\u0105 nie tylko na ssakach, ale te\u017c na ptakach i gadacz. Z tym \u017ce doros\u0142e osobniki raczej \u017ceruj\u0105 na wi\u0119kszych ssakach, a larwy kleszczy i niedojrza\u0142e postacie, czyli tzw. nimfy, na ptakach i gadach. Bakterie boreliozy nie zara\u017caj\u0105 kleszcza, znajduj\u0105 si\u0119 jednak w jego \u015blinie i tre\u015bci \u017co\u0142\u0105dkowej. Co gorsza, kolejne pokolenie kleszczy staje si\u0119 nosicielami bakterii boreliozy i wirusa zapalenia m\u00f3zgu, nawet gdy nigdy nie \u017cerowa\u0142o na zwierz\u0119ciu nosicielu. Nowe pokolenie kleszczy dostaje to jakby w spadku po swoich rodzicach. Co ciekawe, uk\u0142ucie kleszcza jest w zasadzie niewyczuwalne mimo tego, \u017ce przebija si\u0119 on do\u015b\u0107 g\u0142\u0119boko. A to dlatego, \u017ce paj\u0119czak ca\u0142y czas znieczula miejsce swojego \u017cerowania.<\/p>\n<p>Pami\u0119taj o bezpiecze\u0144stwie i nie daj si\u0119 z\u0142apa\u0107 kleszczowi. Je\u015bli jednak ju\u017c dojdzie do ugryzienia przez kleszcza, natychmiast si\u0119 go pozb\u0105d\u017a w odpowiedni spos\u00f3b.<\/p>\n<p><iframe loading=\"lazy\" title=\"Jak unikn\u0105\u0107 kleszczy? - Nauka. To lubi\u0119.\" width=\"500\" height=\"281\" src=\"https:\/\/www.youtube.com\/embed\/CcGDUijsLKw?feature=oembed\" frameborder=\"0\" allow=\"accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share\" referrerpolicy=\"strict-origin-when-cross-origin\" allowfullscreen><\/iframe><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Mamy czerwiec, wi\u0119c dla wielu z nas rozpoczyna si\u0119 okres letnich podr\u00f3\u017cy, biwak\u00f3w i wypoczynku na \u0142onie natury. Lato to tak\u017ce sezon na kleszcze, a ja w tym artykule opowiem Ci co nieco o tych paj\u0119czakach. Podpowiem te\u017c, jak unika\u0107 kleszczy i jak je usuwa\u0107, je\u015bli dojdzie ju\u017c do ugryzienia. W tym artykule opowiem, jakie [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":17,"featured_media":3761,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"sync_status":"","episode_type":"audio","audio_file":"","castos_file_data":"","podmotor_file_id":"","cover_image":"","cover_image_id":"","duration":"","filesize":"","filesize_raw":"","date_recorded":"","explicit":"","block":"","footnotes":""},"categories":[258,261],"tags":[558,557,419],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v20.13 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik &ndash; Nauka To Lubi\u0119<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"pl_PL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik &ndash; Nauka To Lubi\u0119\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Mamy czerwiec, wi\u0119c dla wielu z nas rozpoczyna si\u0119 okres letnich podr\u00f3\u017cy, biwak\u00f3w i wypoczynku na \u0142onie natury. Lato to tak\u017ce sezon na kleszcze, a ja w tym artykule opowiem Ci co nieco o tych paj\u0119czakach. Podpowiem te\u017c, jak unika\u0107 kleszczy i jak je usuwa\u0107, je\u015bli dojdzie ju\u017c do ugryzienia. W tym artykule opowiem, jakie [&hellip;]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Nauka To Lubi\u0119\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2021-06-09T16:31:04+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2021-11-04T14:02:38+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/sezon-na-kleszcze-scaled.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"2560\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"1707\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Redakcja NTL\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Napisane przez\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Redakcja NTL\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Szacowany czas czytania\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"7 minut\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\"},\"author\":{\"name\":\"Redakcja NTL\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64\"},\"headline\":\"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik\",\"datePublished\":\"2021-06-09T16:31:04+00:00\",\"dateModified\":\"2021-11-04T14:02:38+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\"},\"wordCount\":1592,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\"},\"keywords\":[\"borelioza\",\"kleszcze\",\"przyroda\"],\"articleSection\":[\"Ziemia\",\"\u017bycie\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\",\"name\":\"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik &ndash; Nauka To Lubi\u0119\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website\"},\"datePublished\":\"2021-06-09T16:31:04+00:00\",\"dateModified\":\"2021-11-04T14:02:38+00:00\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Ziemia\",\"item\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/kategoria\/ziemia\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":3,\"name\":\"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\",\"name\":\"Nauka To Lubi\u0119\",\"description\":\"Oficjalna strona Fundacji Nauka. To Lubi\u0119\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization\",\"name\":\"Nauka To Lubi\u0119\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg\",\"width\":541,\"height\":194,\"caption\":\"Nauka To Lubi\u0119\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\"}},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64\",\"name\":\"Redakcja NTL\",\"url\":\"https:\/\/naukatolubie.pl\/author\/redakcja\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik &ndash; Nauka To Lubi\u0119","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik &ndash; Nauka To Lubi\u0119","og_description":"Mamy czerwiec, wi\u0119c dla wielu z nas rozpoczyna si\u0119 okres letnich podr\u00f3\u017cy, biwak\u00f3w i wypoczynku na \u0142onie natury. Lato to tak\u017ce sezon na kleszcze, a ja w tym artykule opowiem Ci co nieco o tych paj\u0119czakach. Podpowiem te\u017c, jak unika\u0107 kleszczy i jak je usuwa\u0107, je\u015bli dojdzie ju\u017c do ugryzienia. W tym artykule opowiem, jakie [&hellip;]","og_url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/","og_site_name":"Nauka To Lubi\u0119","article_published_time":"2021-06-09T16:31:04+00:00","article_modified_time":"2021-11-04T14:02:38+00:00","og_image":[{"width":2560,"height":1707,"url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/06\/sezon-na-kleszcze-scaled.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"Redakcja NTL","twitter_card":"summary_large_image","twitter_misc":{"Napisane przez":"Redakcja NTL","Szacowany czas czytania":"7 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/"},"author":{"name":"Redakcja NTL","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64"},"headline":"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik","datePublished":"2021-06-09T16:31:04+00:00","dateModified":"2021-11-04T14:02:38+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/"},"wordCount":1592,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization"},"keywords":["borelioza","kleszcze","przyroda"],"articleSection":["Ziemia","\u017bycie"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/","name":"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik &ndash; Nauka To Lubi\u0119","isPartOf":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website"},"datePublished":"2021-06-09T16:31:04+00:00","dateModified":"2021-11-04T14:02:38+00:00","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/sezon-na-kleszcze\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/naukatolubie.pl\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Ziemia","item":"https:\/\/naukatolubie.pl\/kategoria\/ziemia\/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"Sezon na kleszcze \u2013 jak si\u0119 chroni\u0107 przed k\u0105saj\u0105cymi paj\u0119czakami? Kompleksowy poradnik"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#website","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/","name":"Nauka To Lubi\u0119","description":"Oficjalna strona Fundacji Nauka. To Lubi\u0119","publisher":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/naukatolubie.pl\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#organization","name":"Nauka To Lubi\u0119","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg","contentUrl":"https:\/\/naukatolubie.pl\/app\/uploads\/2021\/10\/logo-ntl.svg","width":541,"height":194,"caption":"Nauka To Lubi\u0119"},"image":{"@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/logo\/image\/"}},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/naukatolubie.pl\/#\/schema\/person\/82d8ff15bd09ca2f821ad8e5ddefee64","name":"Redakcja NTL","url":"https:\/\/naukatolubie.pl\/author\/redakcja\/"}]}},"amp_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3759"}],"collection":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/17"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=3759"}],"version-history":[{"count":9,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3759\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":4250,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3759\/revisions\/4250"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3761"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=3759"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=3759"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/naukatolubie.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=3759"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}