Uzależnienie od internetu – jak rozpoznać, czy problem dotyczy Twojego dziecka?

Nie ma wątpliwości co do tego, że internet wciąga niezależnie od wieku. W bezpiecznym i rozsądnym korzystaniu z sieci nie ma nic złego. Problem pojawia się w momencie, gdy wirtualny świat zastępuje ten realny. Zastanawiasz się, czy Twoje dziecko jest uzależnione od internetu? Poznaj najpopularniejsze oznaki świadczące o problemie.

Spis treści

1. Co za dużo, to niezdrowo
2. Uzależnienie od internetu – przyczyny
3. Objawy uzależnienia od internetu u dzieci
4. Jak zareagować na problem?

Co za dużo, to niezdrowo

Przez wiele lat internet nazywano „wirtualną rzeczywistością”. Aktualnie stał się istotną częścią naszego realnego życia. Dziś to nie przywilej, a strefa osiągalna dla każdego: dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów. I to niemal na wyciągnięcie ręki – według danych statystycznych GUS, w 2020 roku dostęp do sieci miało 90% gospodarstw domowych. 

Internet to sieć możliwości, ułatwiająca życie pod wieloma aspektami. To naturalne, że tam gdzie pojawiają się szanse, w ich cieniu rodzą się zagrożenia. Coraz większym problemem staje się uzależnienie od internetu, na które najbardziej narażeni są najmłodsi. Dzieci i nastolatkowie często zbyt wcześnie poznają wirtualny świat i spędzają w nim za dużo czasu.

Obawy nie są na wyrost. Wpływ sieci na rozwój dzieci i młodzieży powoduje destrukcyjne skutki. Większość polskich nastolatków korzysta z internetu codziennie. W związku z tym część z nich rezygnuje z jedzenia czy snu. Uzależnienie dzieci od internetu negatywnie wpływa też na ich relację z bliskimi i rówieśnikami. 

Uzależnienie od internetu – przyczyny

Siecioholizm – bo tak zaczęto nazywać to zagrożenie – klasyfikuje się jako jedno z uzależnień behawioralnych. Zjawisko jest nowe i intensywnie badane przez specjalistów. Osoba dotknięta problemem czuje trudną do zahamowania potrzebę lub psychiczny przymus do korzystania z sieci. Bardzo często przestaje uczestniczyć w realnym życiu. Jakie są przyczyny uzależnienia od internetu?

Problem może dotyczyć każdego, jednak najbardziej podatne są osoby o niskiej samoocenie, mające trudności z nawiązywaniem kontaktów czy określeniem swoich potrzeb. Dlaczego? W internecie takie osoby mogą być kim chcą i łatwiej im przełamać bariery, które ograniczają je w realnym świecie. Sieć jest też dla nich ucieczką od lęków, przeżywanych życiowych frustracji i problemów.

Przeczytaj też: Syndrom FOMO

Siecioholizm w dużej mierze dotyka dzieci i młodzież, które internet wykorzystują nie tylko do zabawy, ale też nauki. Nastolatkowie często czują obowiązek, aby być na bieżąco z tym, co dzieje się w sieci. Dzięki temu nie odstają na tle grupy rówieśniczej i są w niej akceptowane. Internet także dla dzieci jest ucieczką od problemów. Gdy nie radzą sobie z emocjami, przeżywają wyjazd rodziców lub brak zainteresowania z ich strony, pocieszenia szukają w wirtualnej rzeczywistości.

Izolacja czy nauka zdalna również nie pozostają bez wpływu na uzależnienie dzieci od internetu. Najmłodsi nie tylko spędzają o wiele więcej czasu przed ekranem, ale też kontakt z rówieśnikami zastępuje im komputer czy telefon.

Objawy uzależnienia od internetu u dzieci

Dzieci dzięki sieci poszerzają swoje horyzonty. Uczą się, poznają świat i mają kontakt ze znajomymi. Nie ograniczaj więc do zera możliwości korzystania z internetu. Działaj jednak prewencyjnie. Kontroluj czas, jaki Twoja pociecha poświęca na wirtualną rzeczywistość i obserwuj, czy nie zatraca się w niej na zbyt długo. Jakie są objawy uzależnienia od internetu u dzieci, które świadczą o problemie? Przede wszystkim:

• wydłużające się i niekontrolowane korzystanie z internetu,
• nadmierna fascynacja światem wirtualnym i tęsknota za nim,
• rezygnacja z hobby, dodatkowych zajęć i dotychczasowych, ulubionych form spędzania wolnego czasu,
• kłopoty z koncentracją,
• problemy z zasypianiem i wstawaniem,
• zaniedbywanie obowiązków domowych,
• zerwanie kontaktu z kolegami i utrzymywanie wyłącznie znajomości internetowych,
• rezygnacja z posiłków, snu czy zaniedbywanie higieny osobistej,
• przeglądanie stron internetowych i aplikacji społecznościowych bez celu,
• kłótnie i kłamstwa, które dotyczą tematu korzystania z sieci,
• złe samopoczucie i agresywne zachowanie spowodowane brakiem dostępu do internetu,
• wagarowanie, brak chęci do nauki, pogorszenie ocen,
• korzystanie z internetu po kryjomu, pomimo zakazów,
• rozdrażnienie i zmienne nastroje, które do tej pory nie pojawiały się u Twojego dziecka,
• niechęć do rozmów z rodzicami.

Każdy z powyższych sygnałów może wystąpić w różnym stopniu natężenia. Nie zawsze skrajnym. Nawet pojedynczy symptom może być oznaką, że uzależnienie od internetu to problem, który dotyczy Twojego dziecka. Zareaguj, gdy tylko coś zacznie Cię niepokoić. Każde uzależnienie to poważna sytuacja.

Jak zareagować na problem?

Gdy zauważysz niepokojące symptomy, nie reaguj pod wpływem emocji. Pomysł o nagłym ograniczeniu dostępu do sieci może nie pomóc w rozwiązaniu sytuacji, a jeszcze bardziej ją zaostrzyć. W końcu dom to nie jedyne miejsce, w którym Twoja pociecha może korzystać z internetu. 

Psycholodzy, zamiast stosowania drastycznych środków, zalecają przede wszystkim rozmowę z dzieckiem. W jej trakcie bądź otwarty – nie oceniaj ani nie pouczaj. Poznaj punkt widzenia dziecka, okaż mu zrozumienie i szanuj jego zdanie. Zadając pytania nie doprowadź do sytuacji, gdy poczuje się ono przesłuchiwane.

Poza rozmową ustalcie zasady korzystania z sieci. To ważne, byś kontrolował czas, jaki Twoje dziecko poświęca na wirtualną rzeczywistość. Pamiętaj o konsekwencji. Ustalone reguły nie powinny być naginane. Po pomoc możesz zgłosić się do specjalisty. Znajdź w okolicy dobrego psychologa, najlepiej takiego, który specjalizuje się w terapii dzieci i młodzieży.

Autor

Agnieszka Ochman

Już ponad 10 lat jestem związana z pracą słowem. Pisałam w mediach lokalnych, regionalnych oraz zajmowałam się copywritingiem. W Nauka. To Lubię mam przyjemność prowadzić projekty specjalne. Po godzinach jestem fanką fotografii lifestylowej.

Więcej od tego autora