Czy płatki śniegu rzeczywiście są unikatowe?

„Nie ma dwóch takich samych płatków śniegu” – tak brzmi najpopularniejsza zimowa ciekawostka. Czy jest prawdą, czy mitem? Jakie ma naukowe wytłumaczenie? Przekonajcie się sami!

Śnieg ma niejedno oblicze

Trzeba zacząć od tego, że wyróżniamy kilka rodzajów śniegu. Różnorodność wynika z warunków, w jakich powstawał. Mogą to być na przykład kryształki w formie igiełek, kolumienek lub płaskie. Może to teżbyć sklejonych ze sobą wiele kryształków. Najpiękniejsze są dla nas płatki śniegowe. To w jaki sposób wyglądają, nie jest przypadkowe. Za ich powstawanie odpowiadają fizyczne oddziaływania.

Droga z nieba na ziemię, a unikatowy kształt płatków śniegu

Jak wygląda droga śnieżynki na ziemię? Na początku zaczyna się jej formowanie np. na cząsteczce kurzu lub pyłku, poprzez zamrożenie pary wodnej z powietrza. Kryształki rosną w chmurze, a kiedy staną się dostatecznie ciężkie, zaczynają opadać, łącząc się z innymi kryształkami w płatkach śniegu. Jeśli jest dostatecznie zimno, śnieżynki dotrą do ziemi.

Każda śnieżynka ma inne jądro kondensacji, na którym zaczyna się krystalizacja. Temperatura i wilgotność wewnątrz chmury też są zmienne. Każdy płatek przebywa inną drogę do ziemi i rośnie inaczej, dlatego też każdy z nich wygląda zupełnie inaczej.

Czy wszystkie śnieżynki mają 6 ramion?

Może nam się wydawać zaskakujące, że obserwując płatki śniegu, które spadaj z nieba, zawsze widzimy ich sześć ramion. Wynika to z geometrii cząsteczki wody. Płatki śniegu to przecież nic innego jak zamarznięta woda w takiej filigranowej formie. Woda, jak powszechnie wiadomo, to nic skomplikowanego – jeden atom tlenu i dwa atomy wodoru.

Wyjątkowe jest natomiast to, że atomy wodoru nie przyłączają się do tlenu symetrycznie po bokach, tylko są lekko przesunięte na jedną stronę i tworzą między sobą kąt ok. 105 stopni. Cząsteczki wody łączą się ze sobą za pomocą wiązań wodorowych, przy czym najbardziej efektywne jest łączenie się cząsteczek wody w heksagonalną sieć krystaliczną. To dlatego najłatwiej jest im rosnąć nabudowując sześć ramion.

Ciekawostki o śniegu – znacie je?

• Zazwyczaj płatki śniegu mają kilka milimetrów średnicy. Największy zaobserwowany okaz miał natomiast ponad… 30 cm.
• Śnieżynka jest lekka jak puch. Pojedynczy płatek śniegu waży około jedną tysięczną grama. To znaczy, że w jednym gramie znajduje się aż tysiąc śnieżynek.

Autor

Kamila Rajfur

Fascynują mnie przede wszystkim najnowsze osiągnięcia z dziedziny nanotechnologii, ale ze zdumieniem dziecka obserwuję też odkrycia naukowe z innych dziedzin. Ukończyłam kierunek Fizyka Techniczna na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki na Politechnice Wrocławskiej. Uwielbiam żeglować, szczególnie pod wiatr oraz odkrywać Polskę po kawałku. Z zajęć domowych wygrywają książki i puzzle.

Więcej od tego autora